تحليل وضعيت خشكسالي در سطح كشور ايران با استفاده از محصول بارشي مركز ECMWF

Analysis of drought situation in Iran using ECMWF precipitation product

خشكسالي از جمله بلاياي طبيعي است كه نسبت به ساير پديده هاي طبيعي در يك بازه زماني طولاني اتفاق مي افتد كه به­ صورت متناوب جوامع بشري را از طريق اثرات منفي بر روي منابع آب و كشاورزي و به دنبال آن اقتصاد را دچار مشكل مي سازد. يكي از روش­هاي بررسي وضعيت خشكسالي استفاده از شاخص ­هاي خشكسالي همچون SPI مي­ باشد. در اين پژوهش از شاخص SPI جهت بررسي خشكسالي و ترسالي طي دوره زماني 2001 تا 2016 استفاده شده است. شاخص SPI صرفا مبتني بر اساس ميزان بارش بوده به همين جهت انتخاب يك منبع بارش مناسب جهت استخراج شاخص SPI در مقياس ­هاي زماني مختلف از اهميت به سزايي برخوردار مي­باشد. ايستگاه­هاي سينوپتيك به دليل عدم پراكنش مناسب و همچنين وجود خلاهاي آماري زياد نمي­توانند به عنوان منبع بارش مناسب در اين نوع پژوهش­ها نقطه قابل اتكايي باشند به همين جهت منابع بارش شبكه­بندي شده كه داراي قدرت تفكيك مكاني و زماني بالايي هستند مي­توانند به عنوان يك جايگزين مناسب براي ايستگاه­هاي زميني استفاده شوند، در اين پژوهش از منبع بارش Era-interim كه محصول مركز پيش­ بيني هاي ميان­مدت جوي اروپايي است استفاده شده است. نتايج ارزيابي­ هاي اوليه حاكي از اين بود كه منبع بارش Era-interim مي­تواند به عنوان يك جايگزين مناسب براي ايستگاه­هاي سينوپتيك در سطح كشور استفاده شود. به همين جهت از اين منبع بارش جهت بررسي وضعيت خشكسالي در سطح كشور استفاده شد. برررسي وضعيت خشكسالي با توجه به شاخص SPI بود حاكي از اين مساله بود كه با افزايش مقياس زماني شاخص SPI خشكسالي­ها و ترسالي­ها شديدتر شده به نحوي كه خشكسالي­ها و ترسالي­هاي ملايم در اكثر ماه­ها و سال­هاي مورد بررسي تبديل به خشكسالي­ هاي شديد و ترسالي­ هاي شديد شدند.

Drought is one of the natural disasters occurring over a long period of time compared to other natural phenomena which intermittently impedes human societies through the negative impacts on water and agricultural resources and subsequently the economy. One of the methods of drought monitoring is the use of drought indices such as SPI. In this study, SPI index was used to study drought over the period 2001 to 2016. The SPI index is purely based on precipitation, so it is important to select a proper precipitation source to extract the SPI index at different time scales. Synoptic stations, due to lack of proper distribution and high statistical gaps, cannot be a reliable source of precipitation in this type of research, so global precipitation datasets having high spatial and temporal resolution can be used as a viable alternative to ground stations, in this study the Era-interim precipitation product, which is the product of the European Center for Medium range Weather Forecast was used. Initial results indicated that the Era-interim precipitation product could be used as a viable alternative to synoptic stations nationwide. Therefore, this precipitation product was used to assess the drought situation in the country. The study of drought status with respect to SPI indicated that with increasing SPI time scale dry and wet conditions became more severe so that mild dry and wet conditions in most in most month and years turned into severe dry and wet conditions.