بررسي و مقايسه اثربخشي برنامه توانمندسازي كارشناسان پرستاري و بهداشت در آموزش و كنترل ديابت نوع دو : كارآزمايي شاهد دار تصادفي شده لانه گزيده در يك اقدام پژوهي

مقدمه : اين پژوهش با هدف بررسي و مقايسه اثربخشي برنامه توانمندسازي كارشناسان پرستاري و مراقبين سلامت در آموزش و كنترل ديابت نوع دو انجام شد. روش كار: مطالعه‌ي حاضر از نوع كارآزمايي شاهددار تصادفي شده دو سوكور برروي 480 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهر اصفهان است كه طي يك مطالعه اقدام‌پژوهي با طرح ارزشيابي لانه‌گزيده در سال 2018 انجام شده است. بيماران به صورت تصادفي به 4 گروه مساوي در دو گروه آزمون و كنترل با دو زير گروه پرستاران و مراقبين سلامت تقسيم شدند. 2 گروه مداخله از پرستاران و مراقبين سلامت در 7 جلسه كارگاه توانمندسازي شركت كرده و آموزش هاي خودمراقبتي بيماران خود را طي 4 جلسه اجرا كردند. اطلاعات دموگرافيك و هموگلوبين گليكوزيله(HbA1c) بيماران در ابتداي مطالعه و سه ماه بعد از اتمام مداخله با روش‌هاي دقيق و قابل اعتماد جمع آوري شد. داده‌ها در نرم افزار SPSS نسخه 20 با استفاده از آزمون‌هاي مجذور كاي، tمستقل، tزوجي، كولموگروف اسميرنوف و ANOVA در سطح معني دار 0.05 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: چهار گروه بيماران مداخله و كنترل در دو زير گروه پرستاران و ارائه‌دهندگان مراقبت ‌هاي بهداشتي در ابتداي مطالعه از نظر متغيرهاي جمعيت شناختي و HbA1cتفاوت معني داري نداشتند (0.409= p). سه ماه پس از مداخله، ميانگين اختلاف سطح HbA1c بيماران در دو گروه مداخله (توانمندسازي پرستاران و ارائه دهندگان مراقبت هاي بهداشتي) در مقايسه با دو گروه كنترل معني دار بود (0.003 = p) و بهترين تأثير در گروه مداخله پرستاران مشاهده شد (0.003 = p). نتيجه‌گيري: اثربخشي برنامه‌ي توانمندسازي و اثر بيشتر آموزش پرستاران در مقايسه با مراقبين سلامت بر بهبود شاخص گليسميك بيماران مبتلا به ديابت تاييد شد. بنابراين اجراي برنامه توانمندسازي پرسنل بهداشتي و استفاده از نيروهاي دوره ديده ‌ي پرستاري به دليل نقش مهمي كه در رسالت نظام سلامت در جهت بهبود شاخصهاي كنترل ديابت دارند پيشنهاد مي‌شود.