تأثير عناصر نوايي بر استنتاج شنونده در گفته هاي حاوي ورامعنا (تضمن)

گرايس (1975) ورامعنا يا تضمن را معرفي و طبقه بندي كرد. ورامعنا، به «معناهاي پنهان» يا به تعبيري «به لفظ درنيامده» ي مورد نظر گوينده يا نويسنده اشاره دارد. پس از گرايس، نوگرايسي ها انواع مختلفي از آن را ارائه دادند. ورامعنا به عمد از سوي گوينده توليد مي شود و ممكن است توسط شنونده فهميده شود يا نشود. از آنجا كه تأثير عناصر نوايي (تكيه زيروبمي و تغييرات دامنه آن، درنگ، شدت و ديرش) بر خوانش‌هاي متفاوت از گفته‌هاي حاوي ورامعنا (مكالمه اي و مقياسي) استنتاج هاي متفاوتي در شنونده موجب مي شود، ضروري مي نمايد در دسته بندي انواع ورامعنا طبقه اي نيز با نام «ورامعناي نوايي» در نظر گرفته شود. به نظر مي رسد معنيِ برخي ساخت ها در سطح نحو نامعين است، يعني با توجه به معناي واژگاني و ساخت نحوي، نمي‌توان معني آن را مشخص كرد و يا تنها يك خوانش از آن به دست داد زيرا معناي آنها وابسته با عناصر نوايي است. در اين پژوهش، با حذف توضيحات بافتي، تأثير اين عناصر نوايي بررسي شده است. براي اين منظور، تعداد 8 گفته‌ي حاوي ورامعنا در سه مرحله‌ آزمون (يك آزمون نوشتاري و دو آزمون شنيداري با عناصر نوايي متفاوت) در اختيار 20 آزمودني كه زبان اول همه آن ها فارسي بود و همه‌ به گونه‌ي فارسي معيار تسلط داشتند قرار گرفت. نتايج نشان داد درباره‌ي ورامعنا هاي مقياسي، مؤلفه‌ي «ديرش» در استنتاجِ حد بالاتر و حد پايين تر در مقياس تأثيرگذار است؛ و در مورد ورامعناهاي مكالمه اي، «تغييرات دامنه تكيه زيروبمي» و «تغييرات شدت»، به انتقال معناي «به لفظ درنيامده» كمك مي كند. از اين گذشته، در غياب عناصر نوايي در نوشتار، معني برخي ساخت ها به صورت پيش‌فرض از ميان معناهاي محتمل انتخاب مي‌شود و خواننده استنتاج خود را بر اساس اين ساختِ پيش فرض انجام مي دهد. از اين رو، گويي برخي معناها براي برخي ساخت ها بي نشان است. همين امر مي‌تواند موجب سوءبرداشت و كژفهمي در تفسير برخي گفتارنوشته هايي مانند چت و پيامك شود.