پديد آورندگان :
ترابي، بنيامين دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت، گرگان , سلطاني، افشبن دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت، گرگان , گالشي، سراله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت، گرگان , زينلي، ابراهيم دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت، گرگان
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: امنيت غذايي يك موضوع اصلي در دنياست؛ بسياري از سازمان هاي بين المللي و دولتي براي تضمين نيازهاي غذايي بشر در حال تحقيق هستند. با توجه به محدوديت در اراضي كشاورزي، يكي از راه هاي افزايش امنيت غذايي، افزايش توليد در واحد سطح است. امروزه با وجود ارقام پرمحصول، به دليل عدم دسترسي به شرايط مطلوب محيطي، اين ارقام به پتانسيل عملكرد خود نمي رسند، بنابراين بين عملكرد پتانسيل اين ارقام و عملكرد واقعي خلا عملكرد ايجاد خواهد شد. قبل از هرگونه تغيير در عمليات مديريتي جهت افزايش عملكرد، لازم است ميزان عملكرد پتانسيل محصول و خلاء بين عملكرد پتانسيل و واقعي در منطقه مورد مطالعه محاسبه گردد. بنابراين هدف از اين تحقيق بررسي روند تغييرات خلاء عملكردهاي مختلف در طي سال هاي مختلف و محاسبه متوسط خلاء عملكردهاي مختلف در منطقه مورد مطالعه بود.
مواد و روش: عملكرد پتانسيل و متداول گندم با مدل CropSyst براي سال هاي 1387-1360 شبيهسازي شدند و عملكردهاي پتانسيل مزارع محققان در طي سال هاي 1387-1373، حداكثر عملكردهاي قابل حصول كشاورزان در طي سال هاي 1387-1368 و عملكردهاي واقعي كشاورزان در طي سال هاي 1387-1360 از مركز تحقيقات كشاورزي و سازمان جهادكشاورزي جمع‌آوري شدند. در تحقيق حاضر چهار نوع خلاء عملكرد به صورت اختلاف بين عملكرد پتانسيل شبيه سازي شده و عملكرد واقعي (خلاء عملكرد 1)، اختلاف بين عملكرد پتانسيل مزارع محققان و عملكرد واقعي (خلاء عملكرد 2)، اختلاف بين حداكثر عملكرد مزارع كشاورزان و عملكرد واقعي (خلاء عملكرد 3) و اختلاف بين عملكرد متداول شبيهسازي شده و عملكرد واقعي (خلاء عملكرد 4) محاسبه شدند.
يافته ها: مقايسه روند تغييرات عملكرد واقعي با عملكردهاي پتانسيل و متداول شبيهسازي شده در طي سال هاي 1387-1360 نشان داد خلاء بين عملكرد پتانسيل و متداول شبيه سازي شده با عملكرد واقعي در حال كاهش بود. اين كاهش خلا عملكرد به دليل كاهش در روند عملكرد پتانسيل و متداول شبيهسازي شده و نيز افزايش در روند عملكرد واقعي در طي سال هاي مورد مطالعه بود. با توجه به نتايج استنباط شد براي افزايش عملكرد پتانسيل شبيهسازي شده بايد ارقامي توليد كرد كه كارايي مصرف تشعشع بالايي داشته باشند. در حالي كه براي كاهش خلا عملكرد بين عملكرد متداول شبيه سازي شده و عملكرد واقعي بايد ارقامي با كارآيي مصرف تشعشع بالا و در عدم محدوديت آب و نيتروژن كشت كرد. روند تغييرات خلاء بين عملكرد پتانسيل مزارع محققان و عملكرد واقعي در طي سال هاي 1387-1373 ثابت بود كه اين به دليل عدم تغيير روند اين دو عملكرد در طي سال هاي مورد مطالعه بود. روند تغييرات خلاء بين حداكثر عملكرد قابل حصول و عملكرد واقعي در طي سال هاي 1387-1368 در حال افزايش بوده است. اين امر نشان دهنده مديريت بهتر كشاورزان نمونه براي دستيابي به حداكثر عملكرد مي باشد، در حالي كه ساير كشاورزان تلاش جدي جهت افزايش عملكرد در طي سال هاي مورد مطالعه نداشته اند. متوسط عملكرد پتانسيل و متداول شبيهسازي شده، عملكرد پتانسيل مزارع محققان، حداكثر عملكرد قابل حصول و عملكرد واقعي در طي سال‌هاي 1387-1373 به ترتيب حدود 6/3، 6/6، 6/0، 4/4 و 3/4 تن در هكتار بود. اختلاف بين هر يك از اين سطوح عملكرد با عملكرد واقعي (خلاء عملكرد) به ترتيب حدود 3/0، 1/0، 3/2 و 2/6 تن در هكتار بود.
نتيجه گيري: از نتايج تحقيق حاضر استنباط شد كه اختلافات عمليات مديريتي براي دستيابي به عملكرد واقعي با ساير سطوح عملكردها مي‌تواند يكي از دلايل خلا عملكرد باشد. هر اندازه اين اختلافات مديريتي بيشتر باشد ميزان خلا عملكرد بيشتر خواهد شد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Food security is a main subject in the world. Many international and governmental organizations to ensure the nutritional needs of human are being explored. According to the restrictions on agricultural lands, an increase in production per area unit is a way to improve food security. Despite high yielding varieties, these varieties do not reach their potential yield due to lack of access to favorable environmental conditions. Therefore, yield gap will be created between potential yield and actual yield. Before any progress in the agronomic operations of crop, it is necessary to identify the crop’s potential yield and to calculate the gap between potential and actual yield. Therefore, the aim of this study was to evaluate the historical trend in different yield gaps and to calculate different mean yield gaps in the studied region.
Materials and Methods: Potential and conventional yields were simulated using CropSyst model over 1981-2008 period and researchers’ potential yields over 1994-2008 period, maximum achievable yield over 1989-2008 period and actual yield over 1981-2008 period were collected from Agricultural Research Center, and Agriculture Organization. In this study, four types of yield gap were calculated as the difference between simulated potential yield and actual yield (yield gap 1), the difference between researchers’ potential yield and actual yield (yield gap 2), the difference between maximum achievable yield and actual yield (yield gap 3) and the difference between the simulated conventional yield and actual yield (yield gap 4).
Results: The trend of changes in actual yield compared with both simulated potential and conventional yields over 1981-2008 period showed the gap between simulated potential and conventional yields with actual yield were decreasing. The decrease in the yield gaps was due to decrease in the trend of changes in simulated potential and conventional yields and increase in the trend of changes in actual yield over the studied period. According to the results, to increase the simulated potential yield, the varieties should be selected which have high radiation use efficiency. While for reducing the yield gap between simulated conventional yield and actual yield, the varieties with high radiation use efficiency should be cultivated under unlimited water and nitrogen condition. The trend of changes in yield gap between researchers’ potential yield and the actual yield was fixed yields over the period of 1994-2008 which was due to unchanged trend of both yields over this period. The trend of changes of the gap between actual yield and maximum achievable yield was increasing over 1989-2008. This was indicated the better management operations of prior farmers to achieve maximum yield, while other farmers did not work hardly to enhance the yield over the studied years. The simulated mean potential and conventional yield, the researchers’ potential yield, the maximum achievable yield and the actual yield were 6.35, 6.6, 6.0, 4.42 and 3.4 t ha-1, respectively, over 1994-2008 period. The differences between these yield levels with the actual yield were about 3.0, 1.0, 3.2 and 2.6 t ha-1.
Conclusion: It can be concluded that the difference between the management operations performed for achieving actual yield and the other yield levels can be created a yield gap and the more management differences, the higher yield gap.
