بررسي تنوع و پراكنش پرتاران در جزيره قشم و تأثير پساب كارخانه آب شيرين‌كن بر آنها

Study of diversity and distribution of Polychaetes (Annelida: Polychaeta) in Qeshm Island and the effect of desalination plant effluent on them

مطالعه حاضر به منظور بررسي تنوع و پراكنش گونه‌اي پرتاران در جزيره قشم و تأثير آب‌شيرين‌كن­ها برآنها صورت پذيرفت. نمونه‌برداري از بستر 9 ايستگاه در فصول تابستان و زمستان 1393 انجام گرديد. تأسيسات آب شيرين­كن قسمت عمده ­اي از آب شرب جزيره قشم را تأمين مي كند. ايستگاه 1 (محل تخليه پساب كارخانه آب‌شيرين‌كن) داراي بيشترين دما و شوري در هر دو فصل تابستان و زمستان بود كه نشان‌دهنده اثرات تخليه پساب آب‌شيرين‌كن در ايجاد آلودگي حرارتي در ايستگاه 1 بود. جنس بستر ايستگاه‌هاي مورد مطالعه سيلت- رسي بوده، همبستگي مثبت بين مواد آلي و دانه‌بندي رسوبات نشان داده شد. در ايستگاه‌هاي 4 و 5 كه رسوبات بيشتر از نوع سيلت و رس بود، درصد مواد آلي و كل كربن آلي نيز بيشتر بود. در اين مطالعه 49 جنس و گونه پرتار كه متعلق به 26 خانواده، 7 راسته و 3 زير رده بودند، شناسايي شد. بين فراواني پرتاران و درصد رسوبات سيلت و رس ارتباط معكوس معني‌داري مشاهده شد. از خانواده Cossuridae گونه Cossura sp. به‌عنوان گونه غالب و از خانواده Orbiniidae گونه Scoloplos simplex بيشترين ميزان فراواني را در ميان افراد اين خانواده به‌خود اختصاص داد. نتايج نشان داد كه كمترين ميزان تنوع در ايستگاه 1 (محل خروج پساب آب­شيرين­كن) بودكه بين ايستگاه 1 ­و ساير ايستگاه‌ها در هر دو فصل، اختلاف معني‌داري وجود داشت (0/05˂P). به­نظر مي­رسد آب‌ شيرين‌كن­ ها با افزايش دما و شوري تأثيرات نامطلوبي روي تنوع گونه ­اي پرتاران گذاشته ­است.

The present study was carried out to investigate the diversity and distribution of the Polychaeta species in the Qeshm Island and the effect of desalination plants on their communities. The desalination plants provide a large portion of Qeshm Island drinking water. So, their waste waters could effect on environment especially benthic animals near the coastline. Substrate sampling was carried out in summer and winter 2014 from 9 stations. Station 1 was situated near (desalination site) with the highest temperature and salinity in both summer and winter season, which shows the effects of drainage waste water on environment condition. The substrates of the most stations were silt-clay. At the stations 4 and 5, which sediments included more silt and clay, organic matters were higher than other stations. In this study 49 genera and species were identified. There was a significant negative correlation between the polychaetes abundances and sediment content of silt and clay observed. The higher abundances of polychaetes were found in the stations with lower content of organic matters and greater grain size sediments. The genera Cossura sp. and Scoloplos simplex which related to Cossuridae and Orbiniidae families respectively were dominant specimens. The lowest level of diversity was estimated in station 1. Diversity and dominance indices at stations near the wastewater outlet showed significant differ in both seasons (P<0.05). Finally, it seems that desalination plant may affects adversely on species diversity by increasing of temperature and salinity in short distances.