اثرات پيش‌تيمار با ساليسيليك اسيد و نانو سيليسيم بر شاخص‌هاي جوانه‌زني، رشد و فيزيولوژيكي گياه مرزه تحت شرايط تنش عنصر سنگين سرب

اين پژوهش شامل دو آزمايش با هدف بررسي تأثير پيش‌تيمار بذر با اسيد ساليسيليك و نانو ذرات سيليسيم بر جوانه‌زني، رشد و شاخص‌هاي فيزيولوژيكي گياهچه مرزه در شرايط تنش عنصر سرب به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه محقق اردبيلي در سال 1398 انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل پيش‌تيمار بذر مرزه با غلظت‌هاي صفر، 0.5، يك و دو ميلي‌مولار ساليسيليك اسيد و غلظت‌هاي صفر، 0.05، 0.1 و 0.15 ميلي‌مولار نانو ذرات سيليسيم و كشت بذور در شرايط آلودگي با غلظت‌هاي صفر، دو، چهار، شش و هشت ميلي‌گرم در ليتر عنصر سرب بودند. نتايج نشان داد كه با افزايش غلظت سرب، شاخص‌هاي سرعت و درصد جوانه‌زني، وزن خشك ساقه‌چه، شاخص طولي و وزني گياهچه كاهش و محتواي پرولين و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان (پراكسيداز و كاتالاز) افزايش يافتند. همچنين بيشترين درصد جوانه‌زني (74.75)، شاخص وزني (1403.5) و سرعت جوانه‌زني (87.7) از پيش‌تيمار ساليسيليك اسيد و بيشترين وزن خشك ساقه (8.25 ميلي‌گرم در بوته) و شاخص طولي (865.7) از پيش‌تيمار نانو سيليسيم هر دو در شرايط بدون آلودگي سرب به‌دست آمدند. بيشترين محتوي پرولين، فعاليت آنزيم پراكسيداز و كاتالاز از پيش‌تيمار نانو سيليسيم در بيشترين غلظت آلودگي سرب (هشت ميلي‌گرم در ليتر) حاصل شدند. با توجه به داده‌هاي به‌دست آمده مي‌توان نتيجه گرفت كه پيش‌تيمار بذور با ساليسيليك اسيد و نانو ذرات سيليسيم مي‌تواند سميت فلزات سنگين را كاهش دهد.