بررسي و دسته‌بندي صفت‌هاي مفعولي با رويكرد سرنمون رده‌شناختي

در پژوهش حاضر، براي تعريف و دسته‌بندي دقيق‌ انواع صفت‌هاي مفعولي مشتق و مشتق‌مركب، آن‌ها را در چارچوب نظري سرنمون رده‌شناختي كه رويكردي همگاني به مقولات زباني است، مورد بررسي قرار داديم. در نظريۀ موردِ اشاره، صفات سرنمون و بي‌نشان صفت‌هايي هستند كه به طبقۀ معنايي «ويژگي» تعلق دارند و كنش گزاره‌اي توصيف را انجام مي‌دهند. اين دسته صفات، بر پايه نشانه‌گذاري ساختاري بايد از لحاظ صورت ساده باشند و بدون افزودن وند يا حضور در ساخت پيچيده بيايند و صفت‌هايي كه با يك وند اضافه يا ساخت پيچيده به كار روند، نشان‌دار مي‌شوند. صفات مفعولي كه در اين پژوهش مورد بررسي قرار داديم، به دليل متعلق بودن به طبقات معنايي غير از طبقۀ معنايي «ويژگي» نشان‌دار هستند و از جنبه ساختاري نيز به انواع صفت‌هاي مفعولي مشتق و مشتق‌مركب گروه‌بندي مي‌شوند. انواع صفت‌هاي مفعولي، رفتارهاي مختلفي از جهت داشتن كاركرد صفتي، اسمي و يا هر دو از خود نشان مي‌دهند. پس از گرد‌آوري انواع صفت مفعولي و بررسي كاربرد آن‌ها در پيكره بي‌جن‌خان و جستجوگر گوگل، غير سرنمون بودن صفت‌هاي مفعولي را بر اساس دو معيار نشان‌داري رده‌شناختي يعني معيار نشانه‌گذاري ساختاري و بالقوگي رفتاري، نشان داده و وضعيت و جايگاه آن‌ها را روي نقشه معنايي مشخص مي‌كنيم. افزون بر اين، روي نقشه معنايي، نمودارهاي بالقوگي رفتاري انواع صفات مفعولي مشتق و مشتق‌مركب به طور جداگانه ترسيم و انواع دسته‌هاي صفات مفعولي در اين نمودارها جاي‌گذاري شدند.