عنوان مقاله :
مكان و فضا: خوانشي انتقادي
پديد آورندگان :
افضلي ، رسول دانشگاه تهران - دانشكدۀ جغرافيا - گروه جغرافياي سياسي , بديعي ازنداهي ، مرجان دانشگاه تهران - دانشكدۀ جغرافيا - گروه جغرافياي سياسي , يزدان پناه درو ، كيومرث دانشگاه تهران - دانشكدۀ جغرافيا - گروه جغرافياي سياسي , زماني ، عظيم دانشگاه تهران - دانشكدۀ جغرافيا
كليدواژه :
مكان , فضا , پديدارشناسي , ماركسيسم , پستمدرن
چكيده فارسي :
اين پژوهش با رويكردي بنيادي و با استفاده از روش تحليلي توصيفي انجام پذيرفته است تا حوزۀ كاربردي مقوله هاي فضا و مكان را در ارتباط با خاستگاه فلسفي آن ها مورد مداقه و واكاوي قرار دهد. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد، علاوه بر ديدگاه سنتي(پوزيتيويسم)، سه مكتب پديدارشناسي، ماركسيسم و پُست مدرن مهمترين تأثير و بيشترين حجم مفاهيم را دربارۀ دو مقولۀ فضا و مكان دارند. در اين ميان، رويكرد ماركسيستي، روابط اجتماعي، حوزه هاي مصرف و توليد سرمايه داري و تناقضات اين نظام را در فضا مد نظر قرار مي دهد. مكتب پُست مدرن بيشتر به روابط سلطه و قدرت در فضاهاي بخش بندي شده اشاره دارد؛ و مكتب پديدارشناسي بيشتر به مفهوم تجربه زيستي در مكان توجه دارد وفضامندي در اين جا اهميت ثانويه مي يابد . همچنين، مكاتب سه گانه، از ديدگاه دكارتي دربارۀ فضا و مكان به عنوان مقوله اي مطلق، فاصله مي گيرند و به سوي فضا به مثابه فرايند و حوزۀ روابط و مكان به مثابه تجربۀ زيسته مي روند.