بررسي مبانيِ بينامتنيت ژرار ژنت در رمان نوجوان عقرب‌هاي كشتي بَمبَمك اثر فرهاد حسن‌زاده

مطالعۀ روابط ميان متون، يكي از رويكردهاي بررسي آثار ادبي است كه از رهگذر آن مي‌توان اطلاعات مهمي از متن دريافت كرد. در ميان نظريه‌هاي ادبي مختلفي كه به روابط متون توجه داشته‌اند، «ترامتنيت» از اين حيث متن را واكاوي مي‌كند. اين نظريه، نخستين بار از سوي ژرار ژنت، نظريه‌پرداز و ساختارگراي فرانسوي، مطرح شد. ترامتنيت در پنج‌گونۀ پيرامتنيت، بينامتنيت، سرمتنيت، فرامتنيت و بيش‌متنيت به طور گسترده و نظام‌مند بررسي روابط يك متن مفروض را با عناصر پيراموني‌اش با متن يا متون پيشين و يا همزمان خود و متوني كه اين متن را نقد و تفسير كرده‌اند، بررسي مي‌كند و گامي در جهت تأييد و يا انكار آن برمي‌دارد و ارتباط يك متن با ژانر و يا ژانرهايي كه متن در آن شكل گرفته ‌است و همچنين متوني را كه متن از آن‌ها برگرفته شده است، شامل مي‌شود. فرهاد حسن‌زاده از نويسندگان پركار و صاحب سبك ادبيات كودك و نوجوان است كه بالغ بر 80اثر در موضوعات مختلف دارد. وي به دريافت جوايز متعدد داخلي و بين‌المللي نائل آمده است. از جمله آثار مهم و مشهور وي داستان «اين وبلاگ واگذار مي‌شود»، «نمكي و مار عينكي»، «مهمان مهتاب»، «زيبا صدايم كن» و... است. اين پژوهش در نظر دارد از ميان پنج‌گونۀ ترامتنيت با بهره‌گيري از گونۀ بينامتنيت، رمان نوجوان «عقرب‌هاي كشتي بَمبَك» را مورد بررسي قرار داده و پيش‌متن‌هاي مورد توجه نويسنده را شناسايي كند. در ادامه مشخص خواهد شد نويسنده پيش‌متن‌هاي اثر را هدفمند انتخاب كرده و اين پيش‌متن‌ها در انتخاب برخي عناصر داستان مؤثر بوده ‌است. همچنين نويسنده در به‌كار بردن پيش‌متن‌هايي از فرهنگ عامه مانند ضرب‌المثل‌ها و كنايات، ترانه‌هاي رايج زمان و شعارهاي انقلاب اهتمام ويژه‌اي داشته‌ است. به همين دليل حضور اين پيش‌متن در اين اثر، بسامد بالايي دارد.