شيوع‌شناسي و كاركردهاي رفتارهاي خودآسيب‌رسان در نوجوانان شهر سنندج

مقدمه: ارزيابي و واكاوي مشكلات دوره نوجواني داراي اهميت بسيار است. يكي از رفتارهايي كه سبب نگراني ‌هاي عمومي درباره سلامت نوجوان شده است، رفتارهاي خودآسيب‌رسان است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي ميزان همه‌ گيري رفتارهاي خودآسيب ‌رسان نوجوانان دختر و پسر و كاركردهاي اين نوع رفتارها انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع توصيفي بود. جامعه ‌ي پژوهشي شامل كليه ‌ي نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ ساله ‌ي شهر سنندج در سال ۹۹-۱۳۹۸ بود كه از اين ميان نمونه‌ اي با حجم ۱۳۳۴ نفر (۶۸۶ دختر و ۶۴۸ پسر) با روش نمونه ‌گيري خوشه‌ اي چندمرحله‌ اي انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مقياس رفتارها و كاركردهاي خودجرحي كلونسكي و گلن بود. براي تحليل داده ‌ها از آمار توصيفي، مجذور خي و آزمون تي مستقل و نرم ‌افزار SPSS نسخه ۲۵ استفاده گرديد. يافته ‌ها: نرخ همه‌ گيري رفتارهاي خودآسيب ‌رسان در ميان دختران و پسران به ترتيب ۹/۶ و ۷/۱ درصد بود. الگوي رفتارهاي خودآسيب ‌رسان دختران نسبت به پسران غيرقابل مشاهده‌تر (Χ2=6.37, p 0.009) و نامنظم ‌تر (Χ2=14.36, p 0.001) بود. از ميان رفتارهاي خودآسيب ‌رسان، به ترتيب، زخمي كردن عمدي خود، بريدن عمدي قسمت ‌هايي از بدن خود، انجام رفتارهاي خودشكست ‌دهنده و خودگويي ‌هاي آزاردهنده داراي بيشترين فراواني بود. همچنين رفتارهاي خودآسيب ‌رسان دختران در مقايسه با پسران بيشتر داراي كاركرد درون فردي بود (T=2.18, p 0.05). نتيجه ‌گيري: نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه دختران نوجوان در مقايسه با پسران رفتارهاي خودآسيب ‌رسان بيشتري را تجربه كردند و نرخ همه ‌گيري رفتارهاي خودآسيب ‌رسان در نوجوانان رو به افزايش است كه بايد به آن توجه جدي نمود.