نقش امنيتي و انتظامي بست‌نشيني در دوره صفويه

بست‌نشيني در برخي مكان‌هاي مذهبي و داراي قداست از نظر مردم، يكي از راه‌هاي حفظ امنيت فردي بوده كه كساني به آن متوسل مي‌شده‌اند. منابع دوره صفويه به‌روشني اطلاعات بايسته‌اي از مرسوم بودن بست‌نشيني و چگونگي آن يا اماكن بست به‌دست نمي‌دهند؛ اما براساس همان اخبار اندك و گزارش‌هاي سفرنامه‌نويسان اروپايي دريافت مي‌شود كه در اين دوره اگرچه نه به گستردگي دوره قاجاريه، مكان‌هايي به‌عنوان بست معروف بوده و كساني در آنها بست نشسته‌اند. در اين مقاله، به‌روش توصيفي تحليلي، پديده بست‌نشيني در دوره صفويه بررسي شده و مكان‌ها و تأسيساتي كه بست بوده و نمونه‌هايي از بست‌نشيني در آنها تشريح شده است. يافته‌هاي پژوهش بيان‌گر اين نكته است كه برخي بناها و نهادهاي مذهبي و برخي تأسيسات سياسي و اداري در اين دوره جايگاه بست بوده كه نقش امنيتي حفظ جان ستم‌ديدگان را در برابر مظالم دستگاه حكومتي ايفا مي‌كردند؛ اما اين پديده گسترش چنداني همانند دوره قاجاريه نداشته است.