بررسي نقش بنادر در نظريه‌هاي جغرافياي سياسي/ژئوپليتيك و ارائه نظريه "قدرت بندري"

Investigating the role of ports in theories of political geography / geopolitics and theorizing the "port power" concept

تاكنون نظريه‌هاي گوناگوني در رشته جغرافياي سياسي و شاخه مكمل آن، ژئوپليتيك، از سوي متفكران جهاني‌انديش مطرح شده‌است. بنادر، كه از مولفه‌هاي سياسي-فضايي كشورهاي ساحلي با نقش ژئواكونوميك دروازه‌اي و ژئواستراتژيك دفاعي-نظامي‌محسوب مي‌شوند، به عنوان ارتباط‌دهنده دو پهنه جغرافيايي خشكي و دريا همواره مورد توجه اين‌ انديشمندان قرار گرفته‌اند. با اين وجود، نظريه مجزايي از سوي آنها با مركزيت بنادر در بازي قدرتها مطرح نشده‌است. از اين رو ما در اين پژوهش سعي كرده‌ايم ضمن بررسي نقش بنادر در نظريه‌هاي جغرافياي سياسي و ژئوپليتيك، نظريه «قدرت بندري» را در مقابل قدرت بري و بحري پيشين مطرح سازيم. از اين رو، اين دو مبحث هدف اصلي ما را در اين پژوهش تشكيل مي‌دهد. تحقيق حاضر از نوع پژوهش‌هاي بنيادي و نظري بوده و اطلاعات و مواد اوليه تحليل به روش كتابخانه‌اي و با‌ استفاده از كتب و مقالات علمي و همچنين وبگاه‌هاي معتبر و يا مرجع به دست آمده ‌است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه نظم ژئوپليتيك جهاني قرن بيست و يكم از قدرت بري و قدرت بحري به سوي قدرت بندري در حركت ‌است و در آينده كشوري كه بنادر را كنترل مي‌كند، حاكم جهان خواهد بود، زيرا در نظم در حال گذار كنوني، قدرت ها، به ويژه قدرت هاي نوظهور در آرزوي ابرقدرتي، هم براي كنترل هارتلند و هم براي تبديل شدن به يك قدرت دريايي در سيستمي ‌كه بيش از 80 درصد تجارت جهاني مبتني بر حمل و نقل دريايي‌است، متكي بر مبادي جغرافيايي ديگري هستند كه آن "بندر" نام دارد و متصل كننده دو پهنه جغرافيايي دريا و خشكي‌است. در واقع قدرت بندري، قدرتي‌است كه هم بازيگر اصلي در درياها، به ويژه حمل‌ونقل دريايي‌است و هم به خشكي نفوذناپذير اوراسيا به عنوان سرزمين قلبي جهان (به واسطه بنادر) دسترسي و نفوذ دارد و كشور هژمون اصلي در سرمايه گذاري، نفوذ و كنترل بنادر جهان محسوب مي‌شود.

So far, various theories in the field of political geography and its complementary branch, geopolitics, have been proposed by world-thinking thinkers. Ports, which are considered as politico-spatial components of coastal countries with the role of gateway geoeconomics and geostrategic defense-military, have always been considered by these thinkers as the link between the two geographical areas of land and sea. However, they have not proposed a separate theory with the centrality of ports in the game of powers. Therefore, in this study, while examining the role of ports in theories of political geography and geopolitics, we have tried to introduce the theory of "port power" in contrast to the former land power and sea power. Therefore, these two topics constitute our main goal in this research. The present research is a kind of basic theoretical research and the information and raw materials of the analysis have been obtained by library method and by using scientific books and articles as well as authoritative or reference websites. The results of the research show that the global geopolitical order of the 21st century is moving from land power and seapower to port power, and in the future the country that controls ports will rule the world.