اثر بخشي آموزش «توانبخشي شناختي» بر ذهن خواني بزرگسالان داراي بيش فعالي-همراه با نقص توجه

مقدمه: ذهن خواني يكي از مشكلات افراد بيش فعال است درك خود و ديگران براي داشتن تعاملات اجتماعي موثر، ضروري است كه نقش مهمي درسلامت روابط بين فردي ايجاد مي كند. پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي آموزش "توانبخشي شناختي" بر ذهن خواني بزرگسالان داراي بيش فعالي-همراه با نقص توجه در سال 1398 انجام شد. روش كار: اين پژوهش نيمه تجربي با طرح پيش آزمون-پس آزمون با گروه كنترل مي باشد. جامعه آماري شامل كليه دانشجويان مبتلا به اختلال بيش فعالي، سنين بين 20 تا40 سال در دانشگاه آزاد اسلامي واحد زنجان در سال 1398بودند. نمونه اين پژوهش 24 تن بودند كه باروش نمونه گيري در دسترس شناسايي شده وبه روش تصادفي ساده (قرعه كشي ساده) به دو گروه تقسيم شدند. 12تن در گروه مداخله و 12 تن به عنوان گروه كنترل در نظر گرفته شد. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه جمعيت شناختي، "مقياس رتبه بندي بيش فعالي همراه با نقص توجه بزرگسالان باركلي"(Barkley Adult ADHD Rating Scale) و "ذهن خواني از طريق چشم ها" (Reading the Mind in the Eyes) استفاده شد. شاخص روايي محتوا و نيز پايايي به روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ اندازه گيري شد. آموزش "توانبخشي شناختي" شامل36 تمرين آموزش نرم افزاري و24 تمرين دستي (مداد- كاغذي) با تمركز بر حافظه، توجه، بازداري وذهن خواني بود. گروه مداخله19 جلسه 45 دقيقه اي آموزش"توانبخشي شناختي" دريافت كردند. داده ها در نرم افزار اس پي اس اس نسخه 24 تحليل شدند. يافته ها: بين دو گروه كنترل و مداخله در متغير ذهن خواني (0/001=P=17/143, F) بعد از مداخله تفاوت معناداري از نظر آماري وجود داشت. اندازه اثر نيز نشان داد حدود 43 درصد از تفاوت‌هاي مشاهده شده در متغير ذهن خواني ناشي از عضويت درگروه (مداخله) است. نتيجه گيري: آموزش "توانبخشي شناختي" قادر است بر ذهن خواني بزرگسالان مبتلا به اختلال بيش فعالي همراه بانقص توجه اثر بگذارد. لذا پيشنهاد مي شود براي ارتقاءسلامت و بهبود روابط بين فردي و خانوادگي افراد بيش فعال بزرگسال از آموزشي "توانبخشي شناختي" استفاده شود.

Introduction: Mind reading is one of the problems of hyperactive people. Understanding oneself and others is essential for effective social interactions, which plays an important role in the health of interpersonal relationships. The aim of this study was to determine the effectiveness of "Cognitive Rehabilitation" training on mind reading in adults with Attention Deficit Hyperactivity Disorder in 2019. Methods: This is a quasi-experimental study with a pretest-posttest design with a control group. The statistical population included all students with ADHD between the ages of 20 and 40 in the Islamic Azad University of Zanjan in 2019. The research sample was 24 people who were identified by available sampling and were divided into two groups by simple random method (simple lottery). 12 people were considered in the intervention group and 12 people were considered as the control group. Research instruments included a demographic questionnaire, the “Barkley Adult ADHD Rating Scale”, and the” Reading the Mind in the Eyes”. Content validity index as well as reliability were measured by internal consistency method by calculating Cronbach's alpha coefficient. Cognitive rehabilitation" training included 36 software training exercises and 24 manual exercises (pencilpaper) focusing on memory, attention, inhibition and mind reading. The intervention group received 19 sessions of 45 minutes of cognitive rehabilitation training. Data were analyzed in SPSS software version 24. Results: There was a statistically significant difference between the control and intervention groups in the mind reading variable (P=0.001, F=17.143) after the intervention. The effect size also showed that about 43% of the differences observed in the mind reading variable were due to group membership (intervention). Conclusions: “Cognitive Rehabilitation” training can affect the mind reading of adults with attention deficit hyperactivity disorder. Therefore, it is suggested to use “Cognitive Rehabilitation” training to promote health and improve interpersonal and family relationships of hyperactive adults.