حزب كمونيست و مساله مليت‌ها در ايران (1338ه.ق-1311ه.ش)

The Communist Party of Iran and the National Questio

مساله ملي مفهومي است كه ماركسيست‌ها در مواجهه با گسترش موج ناسيوناليسم در قرون 19 آن را مطرح و در ادامه، بخصوص در آستانه انقلاب اكتبر، از آن به عنوان ابزاري در جهت پيشبرد اهداف خود استفاده كردند. در ايران نيز به طور مشخص با تاسيس حزب كمونيست در سال1338ه ق بود كه مساله ملي مطرح شد و اين حزب در صدد تببين رويكرد خود در قبال آن برآمد. پرسشهاي اصلي اين پژوهش آن است كه چرا مفهومي به نام مساله ملي در ايران مطرح شد؟ مساله ملي چه جايگاهي در راهبرد سياسي حزب كمونيست ايران داشت؟ اين پژوهش با رويكردي تببيني_تفسيري و با روش تحليل محتوا به بررسي اين سوالات مي‌پردازد. اين پژوهش نتيجه مي‌گيرد كه مساله ملي پيش از آنكه نمودي واقعي در جامعه ايران داشته باشد، ابزاري بود كه حزب كمونيست ايران بتواند در راه جلب حمايت عناصر ناراضي از آن استفاده كند و حزب توجه بيشتري به آن نمي‌كرد. با اين وجود حزب مفاهيمي را پايه گذاشت كه در ادامه چالش‌هاي بسيار مهمي براي منافع ملي ايران ايجاد كرد.

The national question is a concept that Marxists raised in the face of the spread of the wave of nationalism in the 19th and 20th centuries, and used it as a propaganda tool, especially on the eve of the October Revolution. In Iran, too, with the establishment of the Communist Party in 1338 AH, the party sought to explain its approach to the national question. The main questions of this research are why a concept called the national Question was raised in Iran? an‎d what was the place of the national question in the political strategy of the Communist Party of Iran? This research examines these questions with an interpretive approach and with content analysis method. The study concludes that the national question was the result of communist propaganda from the Soviet unio‎n before it had a real impact on Iranian society, and even the Communist Party of Iran paid little attention to it except as a tool to advance its political goals.