روزنامه تربيت و نظام آموزشي و تربيتي ايران دوره قاجار؛ چالش ها و الگوهاي پيشنهادي

The Qajar Period of Education and Education: Challenges and Suggested Patterns

روزنامه يكي از ابزارهاي موثر در بررسي انتقادي شرايط جامعه محسوب مي شود. در ايران دوره قاجار نيز به رغم نوپا بودن جرايد و موانع سياسي و اجتماعي، اندك روزنامه هاي موجود در جهت ايجاد تحول در عرصه هاي مختلف اجتماع مطالب و مباحث انتقادي و پيشنهادي را منعكس مي كردند. اين فرآيند تحول خواهي در روزگاران منتهي به مشروطيت از جديت بيشتري برخوردار بودند. روزنامه تربيت در زمره جرايدي محسوب مي شد كه به دليل غلبه روحيه محافظه كاري توانست دير زماني به حيات خود ادامه دهد. محوريت مباحث اين روزنامه فرهنگي و تربيتي بود. به زعم محمد حسين فروغي گرداننده و نويسنده اصلي روزنامه، ريشه تمام نابساماني ها و عقب ماندگي جامعه ايران دوره قاجار به جهل باز مي گشت و تنها راه برون رفت از اين شرايط پناه بردن به دانش بود. نوشتار حاضر در پي آن است تا نگرش هاي انتقادي روزنامه نسبت به شرايط آموزشي و تربيتي جامعه دوره قاجار را بازيابي و در عين حال الگوي پيشنهادي در جهت برون رفت از اين شرايط را استخراج و تحليل و بررسي نمايد. از اين رو عمده سوالات مطرح در اين زمينه عبارت است از اين كه در نگاه نويسنده روزنامه چه چالش هاي عمده اي در نظام آموزشي دوره قاجار به چشم مي خورد و ديگر اين كه روزنامه براي برون رفت از شرايط موجود چه الگوهايي را مورد توجه قرار مي داد؟ در منظومه فكري فروغي مهمترين عنصر تحول ساز دانش است و راه وصول به دانش از مدرسه مي گذرد به همين دليل ساختار سنتي موجود آموزشي در دوره قاجار از لحاظ كمي و كيفي فاقد ارزش و اعتبار كافي است كه بتواند تحولي عميق در پيكره اجتماع ايجاد نمايد. از اين رو با استفاده از تجارب موجود در غرب بايستي علاوه بر توجه به ابعاد كمي آموزش، در روش هاي كيفي و منابع تربيتي و آموزشي نيز بازنگري جدي صورت پذيرد.

The newspaper is one of the most effective tools in critically examining the conditions of society. In Iran, the Qajar era, in spite of the emergence of political and social barriers, few newspapers reflected on the critical and suggestive issues that led to the transformation of various social arenas.This process of transformation was more serious in the days leading up to the constitution.Tarbiat was one of the few newspapers that could survive a long time because of the overwhelming conservative spirit. According to Mohammad Hossein Foroughi, editor-in-chief of the newspaper, the root of all the turmoil and backwardness of the Qajar era was to go back to ignorance.