شبيه‌سازي تخصيص آب‌هاي سطحي با استفاده از نرم‌افزار Vensim و شناسايي الگوهاي رفتاري (منطقۀ مطالعاتي: حوضۀ آبريز قروه دهگلان)

كمبود آب‌هاي سطحي و برداشت مداوم از آن‌ها سبب بحران جدي در اغلب نقاط دنيا شده است. به‌گونه‌اي كه در صورت عدم مديريت صحيح، حتي در برخي مناطق، مواجهه با بيابان‌زايي و خشكي دور از ذهن نخواهد بود. لذا مدل‌سازي تخصيص اين منابع به‌خصوص در بخش كشاورزي، مورد توجه محققان بسياري و نيز پژوهش حاضر شد. شبيه‌سازي تخصيص آب‌هاي سطحي حوضۀ قروه دهگلان با استفاده از Vensim و نيز شناسايي الگوهاي رفتاري و كاربرد نتايج حاصل از آن در منطقۀ حاضر انجام شد. مدل‌سازي طي سال‌هاي 1369 تا 1395در دو مرحله انجام گرفت. صحت نتايج مدل‌سازي در مقياس سالانه (1369ـ1390) با توجه به مقادير RMSE معادل 10/0 و MAE معادل 40/0 و نيز آزمون رفتار آن تأييد شد. نتايج با توجه به بازخوردهاي موجود در مدل و طبيعي نمودن تمام دبي‌ها و آمار كشاورزي، نشان داد حداكثر برداشت در ايستگاه دهگلان (79/27%) و حداقل در ايستگاه گلبلاغ (53/19%) خواهد بود. مدل‌سازي مقياس ماهانه قبل از فعاليت سدها (تا سال 1390) با مقادير RMSE معادل 74/0 و MAE معادل 39/0 قابل تأييد بود. نتايج با شناسايي الگوهاي رفتاري در منطقه پس از فعاليت سدها (پس از سال 1390) نشان داد به‌رغم متوسط كاهش 72 درصدي جريان در منطقه، در بازه‌هايي كه احداث سد در آن‌ها صورت گرفته همچون سورال، سنگ سياه و گلبلاغ يا بازه‌هاي پايين‌دست همانند حسن خان، به‌ترتيب 40/2، 56/3، 93/3 و 5/4 برابر نسبت به متوسط دوره در حداكثر مقدار خود افزايش و به‌طور متوسط نسبت به كل دوره تا 100% افزايش داشته‌اند.