ارزيابي جمعيت‌هاي بومي گونه مرتعي پوتار (Cymbopogon olivieri) در استان خوزستان

گونه‌ مرتعي پوتار (Cymbopogon olivieri) يكي از گندميان علوفه‌اي چندساله در مناطق گرمسيري است. اين گونه با بهره‌مندي از فتوسنتز نوع C4 كه مختص مناطق گرم بوده داراي سازگاري بسيار بالايي در مراتع استان خوزستان مي‌باشد. تنوع در رويشگاه‌هاي اين گونه موجب بروز تفاوت‌هايي در فنوتيپ و عملكرد علوفه جمعيت‌هاي آن شده است. به‌منظور ارزيابي جمعيت‌هاي گونه پوتار ابتدا آدرس‌هاي هرباريومي بررسي و با پيمايش‌هاي صحرايي رويشگاه‌هاي آن در استان خوزستان مشخص شد. سپس در زمان مناسب بذر 7 جمعيت شناسايي شده از رويشگاه‌هاي مختلف استان برداشت و اقدام به كشت آنها در ايستگاه تحقيقاتي باغملك شد و به‌مدت سه سال (1393-1390)، پس از استقرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. براي اندازه‌گيري‌ صفات مورد نظر از هر جمعيت، در مرحله ظهور سنبله اقدام به برداشت اندام‌هاي هوايي گيا‌هان در 3 پلات سه مترمربعي، از ارتفاع 5 سانتي‌متري سطح زمين شد و پس از شمارش تعداد پنجه و ارتفاع بوته‌ها به‌منظور تعيين عملكرد خشك علوفه، اندام‌هاي هوايي در دماي 70 درجه سانتي‌گراد به‌مدت 48 ساعت در آون خشك و توزين شدند. از نظر عملكرد علوفه خشك، ارتفاع بوته و تعداد پنجه بين جمعيت‌هاي مورد بررسي اختلاف معني‌دار مشاهده شد. بالاترين عملكرد علوفه از گونه Cymbopogan olivieri در سال سوم پس از استقرار مربوط به جمعيت‌هاي جمع‌آوري شده به‌ترتيب از مناطق دزفول-سد دز، مسجدسليمان-بردمار و مسير اهواز-مسجد سليمان با حدود توليد 110 گرم علوفه خشك در مترمربع و پس از آن شوشتر-آبگاه و دزفول-شهيون با حدود توليد 100 گرم علوفه خشك در مترمربع بود. از نظر ارتفاع بوته جمعيت‌هاي مربوط به دزفول-سد دز، شوشتر-آبگاه و دزفول سردشت-گاومير با رشد طولي بيش از 50 سانتي‌متر برتري آماري داشتند. از نظر ميانگين تعداد پنجه در بوته جمعيت دزفول-سد دز با 125 پنجه، بالاترين و جمعيت مسير اهواز- مسجدسليمان با ميانگين حدود 69 پنجه، كمترين تعداد پنجه در بوته را داشتند.