محيط هاي محرك بازي كودك: عوامل مؤثر بر انگيزش بازي كودك در عرصه مياني مجتمع‌هاي‌ مسكوني

روان‌شناسان رشد معتقدند كه تعامل كودك با محيط اطراف در رشد و شكوفايي توانايي‌هاي فيزيكي و شناختي وي مؤثر است. كودكان گروه مهم كاربرهاي عرصه مياني محيط‌هاي مسكوني هستند. اين مكان‌ها اختصاص به بخش مهم زندگي روزانه كودكان دارند؛ بنابراين بهبود كيفيت آن‌ها مي‌تواند در رشد همه جانبه آن‌ها مؤثر افتد. مرور ادبيات پژوهش نشان داده كه بيشتر پژوهش‌هاي اخير بر ويژگي‌هاي زمين‌هاي بازي شهري تمركز دارند؛ در حالي كه فقدان زمين بازي در مناطق مسكوني، لزوم توجه به طراحي عرصه مياني مجتمع‌هاي مسكوني براي انگيزش بازي كودكان را تأييد كرده است. دغدغه پژوهش براي ورود به اين حوزه سهم عوامل كالبدي عملكردي معماري بوده است تا از اين طريق گامي در راستاي بهبود كيفيت محيط به منظور ايجاد و افزايش انگيزش بازي كودك بردارد. رويكرد روش‌شناسي پژوهش، روش تركيبي (كيفي و كمي) است. بدين ترتيب كه چارچوب نظري پژوهش با رويكردي كيفي و با هدف جستجوي ويژگي‌هاي كالبدي عملكردي و شناختي رفتاري مؤثر در ايجاد و افزايش انگيزش بازي كودك تدوين شده و ميزان و چگونگي تأثير هر يك از مؤلفه‌ها از تبديل داده‌هاي كيفي به كمي حاصل شده است. در اين راستا با به كارگيري روش پيمايشي بر مبناي تكنيك دلفي، پس از ساخت و اعتبار يابي ابزار پژوهش، نگرش 100 نفر از متخصصين معماري مورد پرسش قرار گرفت. در نهايت عوامل كالبدي عملكردي (نظارت پذيري، خوانايي محيط كودك محور، عوامل محرك طبيعي و سرزندگي محيط) و شناختي رفتاري (تحريك حواس و تعاملات اجتماعي (نسلي بين نسلي) مؤثر بر انگيزش بازي كودك به روش تحليل عامل استخراج شدند.