عملكرد مذهبي مرجعيت اهل تسنن جنوب شرق ايران از اواخر دوره قاجاريه تا انقلاب اسلامي

Religious function of Sunni religious authorities in Southeastern Iran from late Qajar reign up to Islamic Revolution

مرجعيت ديني اهل سنت درجنوب شرق ايران، طي قرن اخير دستخوش دگرگوني‌هاي مهم ، عميق وتحولات دامنه داري شده است كه بررسي تاريخي آنها مي تواند به بخش مهمي از سوالات مطرح در اين حوزه پاسخ دهد.تاثير تحولات فكري خارج از مرزهاي ايران از يكسو، اشتراكات مذهبي وقومي اين ناحيه با همسايگان شرقي ايران و موقعيت جغرافيايي اين سرزمين،بافت جمعيتي ومهاجرت هاي مداوم، نظامهاي حكومتي وسياسي در ايران از ديگر سو، از عمده‌ترين مولفه هايي بوده كه برتحولات ساختاري گفتمان مذهبي در اين استان تأثير مستقيم گذاشته است. اين تحولات دامنه دار همه ابعاد فرهنگي و سياسي را از خود متاثر كرده است و توانسته مرجعيت مذهبي را به عنوان يك مولفه ژئوپلتيكي مؤثر درجامعه بومي و ملس و بين المللي تبديل نمايد.بازنگري در ميراث مذهبي اهل سنت، علميت، عقل گرايي، تغيير رويكرد درمناسبات مذهبي واجتماعي برخي از اين تحولات است كه به روشني رويكرد سنتي نهادمرجعيت اهل سنت را به رويكردروشمند، علمي وعمدتا با نگرشي تقريبي تغيير داده و ضمن استقلال تاثيرناپذيري از جريانات تكفيري وافراطي برون مرزي را مسجل كرده است.پژوهش پيش رو مي‌كوشد به شيوه توصيفي-تحليلي ضمن بررسي تاريخي علل و اسباب اين تحولات، ابعاد ونيز پيامدهاي آن را معرفي، و به اين دو سؤال پاسخ دهد كه"تحول تاريخي مرجعيت اهل سنت درسده اخير چگونه بوده است؟"و نقش مرجعيت اهل سنت جنوب شرق ايران در تقريب ميان مذاهب چه بوده است؟"

Sunni religious authority in Southeastern Iran has undergone significant alterations during recent century. Historically investigating these alterations can respond to great part of questions in this regard. Effect of evolution of thoughts outside Iran on one hand, religious and racial commonalities between this area and Eastern neighbors and geographical situation of this area as well as population texture and constant immigrations, governmental and political systems in Iran on the other hand are of the most significant factors that have directly affected the structural alterations of religions discourse in this province. These vast evolutions have influenced all cultural and political dimensions and turned religious authority into an effective geopolitical factor in local, national and international communities. Revising Sunni religious heritage, knowledge, rationality, change of approach in religious and social interactions are considered to be a few of these evolutions which have vividly changed the traditional approach in Sunni religious authority into a systematic, scientific and mostly based on idea of proximity approach which has independently proved not to be affected by Takfiri and radical movements outside the country. Applying descriptive- analytical approach, present research tends to investigate the historical factors of such evolution and its consequences and also answer the following questions: how has the historical evolution in Sunni religious authority taken place? an‎d what role have the Sunni religious authorities in Southeastern Iran played in proximity among denominations?