مديريت مصرف آب كشاورزي منطقه سيستان تحت رويكرد آب مجازي با استفاده از مدل WEAP

كشاورزي بزرگ‌ترين مصرف‌كننده آب در جهان است. يكي از راه‌كارها براي مديريت مصرف آب كشاورزي در مناطق خشك و نيمه‌خشك، محاسبه ميزان مصرف آب در فرآيند توليد محصولات كشاورزي از طريق شاخص آب مجازي است. هدف از اين پژوهش استفاده از شاخص آب مجازي براي مديريت مصرف آب در بخش كشاورزي حوزه آبخيز هيرمند بود. نياز آبياري محصولات كشاورزي حوزه آبخيز هيرمند با استفاده از نرم‌افزار CROPWAT به‌دست آمد. سپس وضعيت حال و آينده عرضه و تقاضاي آب محصولات كشاورزي حوزه در الگوي كشت فعلي منطقه با استفاده از مدل WEAP بررسي شد. پس از محاسبه محتواي آب مجازي محصولات كشاورزي، الگوي كشت بر اساس محتواي آن و با تأكيد بر نياز آبياري ارائه شد. تقاضاي آب محصولات كشاورزي در سناريو آب مجازي الگوي كشت با استفاده از مدل WEAP بررسي شد. نتايج نشان داد متوسط نياز آبياري محصولات كشاورزي در حوزه آبخيز هيرمند m^3/ha 7847 و محتواي آب مجازي محصولات كشاورزي m^3/kg 2.353 بود. از كل عرضه آب در حوزه آبخيز هيرمند، 70.10% توسط بخش كشاورزي مصرف مي‌شود. در وضعيت فعلي كل تقاضاي آب محصولات كشاورزي m^310^6 × 1011 در سال است كه 67.13% تأمين‌شده و 32.87% تأمين نمي‌شود. در صورت ادامه وضعيت فعلي تا 15 سال آينده بخش كشاورزي با كمبود آب به‌اندازه m^310^6 × 6099 مواجه خواهد شد. با اعمال سناريوي پسشنهادي سالانه m^310^6 × 180 قابل كاهش است. در نهايت مشخص شد اگر اولويت تخصيص آب بين بخش كشاورزي و بخش شرب يكسان باشد، بخش شرب با كمبود آب m^310^6 × 18 در سال مواجه خواهد شد.