شكل گيري گفتماني شادي در ايران

پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ تحليلي از ظهور گفتماني شادي، درصدد است تا به اين مسئله در وضعيت ايران پاسخ دهد كه چگونه شادي، در هيئت مسئله اي مذهبي، درون عقلانيت حكومتي قرار گرفت. بر اين اساس، پيوند گفتمان فقهي با كردار حكمراني اهميت خواهد يافت؛ چراكه از آن پس، شادي به عنوان يك حقيقت تمام عيار حقوقي، مذهبي و سياسي ظهور كرده است. در اين راستا و برمبناي الگوي فوكويي تبارشناسي، اين پرسش مطرح ميشود كه چه نوع بسترهاي تاريخي، ترسيم چشم اندازي فقهي را در اقتصاد گفتماني شادي، ممكن كرد؟ روش انجام پژوهش حاضر، تحليل گفتمان فوكويي است؛ لذا جعبه ابزار تحليلي مورد استفاده قرار ميگيرد كه برگرفته از رويكرد تاريخي فوكو در تحليل گفتمان است. مطابق با يافته ها، ميتوان آغاز حكمراني سياسي مبتني بر فقه را در عصر صفويه، نقطه‌ عطف اصلي دانست كه از آن پس، عقلانيت جديد شادي از طريق به كارگيري مجموعه اي از تكنيكها، ممكن شد. تفكيك سازماني، فراخواني مجتهدان شيعي و اعطاي مناصب قضايي سياسي به آنها، اعطاي سيورغال و واگذاري موقوفات، از تكنيك هاي مهم به كار رفته است. اين سامانه، به داشتن مناسبات ابزاري هرچه بيشتر با گفتمانهاي مبتني بر نفوذ، گرايش دارد.