دين و دينداري و كوويد 19: بخشي از مسئله، بخشي از راه حل

مقدمه: شيوع ويروس كرونا پيامدهاي اجتماعي گوناگوني داشته و سبب ظهور يا تشديد برخي مسائل اجتماعي شده است. دين يكي از عرصه‌هاي مهمي است كه در تأثير متقابل و محسوس با اين پديده قرار گرفته است. مقالۀ حاضر به بررسي تأثيرگذاري و تأثيرپذيري دين، از دريچۀ بررسي مسائل اجتماعي پرداخته است. به باور نويسندگان رابطۀ دين (بُعد اعتقادي و بُعد مناسكي) و كوويد 19 رابطۀ يك‌طرفه نبوده است و تعاملي بين اين دو پديده رخ داده كه مقاله به آن مي‌پردازد.روش: براي بررسي تأثير شيوع ويروس بر بُعد اعتقادي دين‌داري، روش تحليل ثانويه بر روي نتايج نظرسنجي‌هاي داخلي و خارجي انجام شده، و در بخش تأثير آن بر بُعد مناسكي و پيامدي، از روش توصيفي ـ تحليلي استفاده شده است.يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش در بعد اعتقادي نشان مي‌دهد هرچند شيوع اين بيماري عده‌اي را به ترديد در اعتقادات مذهبي‌شان واداشته، اما به تقويت بنيان‌هاي اعتقادي تعداد بيشتري از مردم انجاميده است. در بعد مناسكي هرچند باعث تعطيلي مناسك جمعي شده است اما فناوري‌هاي نوين اطلاعات، اجتماعات مناسكي مجازي را امكان‌پذير ساخته‌ و صورت‌هاي افسون‌زاي بديعي براي دين ايجاد كرده‌اند.بحث: در پي رخ دادن بيماري كوويد 19، ‌مي‌توان گفت كه دين‌ فردي كه در بعد اعتقادي متبلور است، به دليل اين اتفاق تقويت شده، و دين نهادي كه اغلب در مناسك جمعي تبلور مي‌يابد، تضعيف شده است.