تغييرات زماني-مكاني شاخص سطح تروفيك (TRIXcs)، ريسك يوتريفيكاسيون (UNTRIX) و تعيين مناطق تحت تأثير با استفاده از الگوي شوري مكاني در سواحل حوزه جنوبي درياي خزر

استفاده از الگوهاي شوري مكاني، تصويري از منطقه تحت تأثير يوتريفيكاسيون و تغييرات سطح تروفيك اكوسيستم را نشان مي‌‌دهد. هدف از اين مطالعه تعيين منطقه تحت تأثير يوتريفيكاسيون ناشي از آب شيرين رودخانه‌‌ها با استفاده از سطح تروفيك (TRIXcs)، ريسك يوتريفيكاسيون (UNTRIX) و منحني پراكندگي مواد مغذي-شوري مي‌‌باشد. همچنين داده‌‌هاي تحقيق حاضر با سال‌هاي پيشين مقايسه مي‌‌گردد. اين تحقيق طي سال‌هاي 98-1397 در هشت ترانسكت و در عمق 30-5 متر در سواحل ايراني حوزه جنوبي درياي خزر انجام مي‌گردد. نتايج نشان داد كه تغييرات ميانگين فصلي TRIXcs و UNTRIX به‌ترتيب برابر 5.59-4.94 و 4/17- 3/57بوده است كه حداكثر سطح تروفيك و ريسك يوتريفيكاسيون در فصل تابستان مشاهده گرديد. همچنين ايستگاه‌‌هاي نزديك به ساحل (عمق 5 متر) داراي سطح تروفيك (TRIXcs) بالاتر بودند و در وضعيت ريسك يوتريفيكاسيون بالا (4.30=UNTRIX) قرار گرفتند. تغييرات TRIXcs و UNTRIX در بين نواحي مختلف (غربي، مياني و شرقي) معني‌دار نبوده‌‌ است (p 0/05). در تحقيق حاضر نقاط داراي حداكثر مقادير آمونيم و سيليس محلول در نزديكي سواحل غربي در نيم خط انزلي و تحت تأثير بزرگترين رودخانه سواحل جنوبي درياي خزر (نيم خط سفيدرود) ثبت شدند، اما نقاط داراي حداكثر مقادير NOx و فسفر معدني در ناحيه شرقي (نيم‌خط‌ هاي اميرآباد و بندرتركمن) مشاهده گرديدند. ارتباط غيرخطي به‌دست آمده در الگوهاي شوري مكاني بين NH4، NOx، DIP و DSi با شوري بيانگر آن است كه جريان رودخانه‌‌اي و اختلاط ستوني آب بر تغيير غلظت مواد مغذي و سطح تروفيك در منطقه مورد مطالعه موثر بوده‌‌اند.