تحليل وضعيت گردشگري ايران در سطوح ملي و منطقه‌اي با استفاده از شاخص نوآوري

بر اساس تجارب موفق توسعه گردشگري، انجام فعاليت هاي دانش بنيان و بكارگيري فناوري هاي نوين حاصل از نوآوري ها در زيربخش هاي گردشگري، تاثير فزاينده اي در جذب گردشگران بين المللي داشته است. عوامل متعددي در اجراي فرايند نوآوري تاثيرگذار مي باشند كه  سبب مديريت بهتر فرآيند نوآوري و برنامه ريزي مي گردد. از اينرو در پژوهش حاضر به طراحي و اندازه گيري شاخص نوآوري بخش گردشگري در سطوح ملي و منطقه اي پرداخته شده و وضعيت اين شاخص در كشور با استان خراسان رضوي به عنوان يك استان داراي كاركرد گردشگري مقايسه شده است. در اين مطالعه از شاخص نوآوري جهاني ([1]GII) جهت طراحي و اندازه گيري شاخص نوآوري گردشگري استفاده شد. همچنين با محاسبه ضرايب همبستگي ميان ابعاد دروني و بيروني شاخص نوآوري، به بررسي ارتباطات بين آن ها پرداخته شد. جمع آوري اطلاعات از طريق تكميل پرسشنامه از خبرگان و از روش پيمايش ميداني انجام شده است. جامعه آماري اين مطالعه اساتيد و محققان حوزه گردشگري، كارشناسان شركت هاي دانش بنيان فعال در حوزه گردشگري و كارشناسان گردشگري بخش هاي دولتي و خصوصي مي باشند و حجم نمونه آماري 70 نفر مي باشد. نتايج نشان داد ورودي هاي شاخص نوآوري مانند مهارت و آموزش عالي، انواع زيرساخت ها، تجارت و بازار، منابع انساني، ارتباطات نوآوري و جذب دانش، وضعيت مناسبي جهت ايجاد نوآوري و فناوري در بخش گردشگري در سطوح ملي و استاني دارند و ضعف اساسي در اين مقوله مربوط به روابط محدود بين المللي، كيفيت و كارايي قوانين، وضعيت فساد اداري و رانت، فرايندهاي سازماني و اداري و نيز ضعف در ايجاد انسجام فرايند نوآوري در قالب خوشه هايي مانند مراكز توليد كالاهاي خلاقانه و نوآورانه مي باشد. همچنين محاسبه ضريب همبستگي بين ابعاد دروني و بيروني شاخص نوآوري نشان داد، آموزش عالي، فناوري اطلاعات و ارتباطات، محيط كسب و كار، سرمايه گذاري و اعتبارات، تحقيق و توسعه، نيروي انساني و ارتباطات مربوط به نوآوري داراي تاثيرگذاري بيشتري بر ابعاد مختلف شاخص خروجي نوآوري مي باشند. در مجموع كشور در مقايسه با استان از وضعيت و رتبه بهتري به لحاظ نوآوري در بخش گردشگري برخوردار است