بررسي روابط ايران و روسيه در قرن جديد : اتحاد استراتژيك يا همگرايي منافع

در سه ‎دهه گذشته رابطه ميان ج.ا.ايران و روسيه فرازونشيب‌هاي متعددي را تجربه كرده است. باوجود افزايش همكاري ها در حوزه هاي منطقه اي و بين المللي، در عمل دو كشور روابطي مقطعي و به عبارتي ناپايدار را تجربه كرده اند. امروز باوجود همكاري بي سابقه دو كشور در مواجهه بـا بحران سوريه و همسويي مواضع در پاره اي مسائل، با توجـه بـه تغييرات احتمالي در روابـط روسيه و آمريكا و همچنين تداوم فشارهاي آمريكا بر ضد ج.ا.ايران، چشم انداز روشني بـر ادامـه ايـن همكـاري قابل تصور نيست. اين نوشتار سعي در فهم اين مسئله دارد كه آيا همكاري هاي موجود در سياست خارجي دو كشور نشان دهنده يك اتحاد استراتژيك است يا به سادگي، محصول منافع سياسي كوتاه‌مدت يا يك اتحاد تاكتيكي براي مقابله با تهديدات خاص است؟ لذا با تكيه بر مفهوم اتحاد استراتژيك در بررسي روابط ايران و روسيه، به نظر مي رسد كه روابط دو كشور، ويژگي هاي اتحاد استراتژيك را نداشته و صرفاً واكنشي بـه شرايط بين المللي در موضوعات خاص است. درحقيقت اين همكاري بايد نوعي همسويي منافع در نظر گرفته شود، چرا كه محدود و موقتي است و در زمينه هاي خاصي جهت همكاري در برابر تهديدي غير دولتي وجود دارد.