بررسي تطبيقي اقتصاد دانش‌بنيان در چند كشور منتخب و ارائه پيشنهادهايي براي ايران

در اين مقاله، به بررسي تطبيقي تاريخچه و رويكردهاي مختلف اقتصاد دانش‎بنيان به‌عنوان مفهومي تأثيرگذار در ارتقاي تاب‎آوري ملي و توسعه‌پايدار، در ايران و چند كشور منتخب (از كشورهاي توسعه‎يافته و در حال توسعه) پرداخته شده است. در اين راستا، ضمن مقايسه سياست‌گذاري در كشورهاي مختلف در جهت استقرار اقتصاد دانش‎بنيان، درس‎آموخته‎هايي براي ايران به‎‏جهت نيل به اقتصاد مبتني بر دانش ارائه شود. از مهم‌ترين نكاتي كه از مطالعه كشورها به‌‌عنوان نقاط تمركز مشترك استخراج گرديد، خاص و بعضاً منحصر به فرد‌بودن سياست‌هاي توسعه اقتصاد دانش‌بنيان در هر كشور با توجه به شرايط زمينه‌اي صنعتي و فناورانه هر كشور (سرمايه‎گذاري هدفمند در اقتصاد در كشورهايي نظير هند و تركيه در مقابل هماهنگي ميان بازيگران اصلي صنعتي، علمي، فناورانه در توسعۀ اقتصادي فنلاند) است. بر اين اساس سياست‌هايي كه در يك كشور در حال توسعه و يا توسعه‎يافته موجب توسعه اقتصاد دانش‌بنيان شده است، الزاماً در ديگر كشورها منجر به نتايج مشابه نمي‌شوند. نكته بعدي لزوم توجه به اين مسأله مي‌باشد كه اقتصاد دانش‌بنيان فقط به حوزه فناوري‌هاي پيشرفته اختصاص ندارد و عامل اصلي نيل به اقتصاد دانش‌بنيان، علاوه ‌بر فناوري‌هاي پيشرفته، توجه به نوآوري به‌عنوان محور افزايش بهره‌وري فعاليت‌هاي اقتصادي و ارتقاي رقابت‌پذيري است كه مي‌تواند طيف وسيعي از فعاليت‌هاي با فناوري‌ پايين و متوسط را نيز شامل شود. به علاوه، هماهنگي بين بازيگران، مخصوصاً سياست‌گذاران و بازيگران دولتي در سطوح عالي الزامي كليدي در راستاي تحقق اقتصاد دانش‌بنيان در سطح ملي محسوب مي‌شود.