ارزيابي ويژگيهاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي چهار رقم كلزا (Brassica napus L) زمستانه در شرايط قطع آبياري و تاخير كاشت

Evaluation of Physiological and Biochemical Characteristics of Rapeseed (Brassica napus L) Cultivars in Terms of Irrigation Interruption and Delay Planting Date

به منظور ارزيابي ويژگي هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي ارقام كلزا در شرايط قطع آبياري و تاخيرتاريخ كاشت، آزمايشي در دو سال زراعي به صورت اسپيليت پلات فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در منطقه كرج اجرا گرديد. در اين پژوهش آبياري به عنوان عامل اصلي در دوسطح شامل آبياري معمول(80 ميلي متر تبخير از تشت تبخير كلاس A) و قطع آبياري از مرحله خورجين دهي و تاريخ كاشت در دو سطح شامل پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه و چهار رقم كلزا زمستانه شامل تاسيلو (Tassilo)، الويس (Elvise)، نپتون (Neptune) و اوكاپي (kapiO) به صورت فاكتوريل در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. براساس نتايج بدست آمده، بيشترين ميزان كلروفيل در هر دو تاريخ كاشت (پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه) به ترتيب با مقادير 1/59 و 1/88 ميلي گرم برگرم وزن تر برگ و تحت شرايط آبياري معمول به رقم الويس اختصاص يافت. قطع آبياري موجب كاهش محتواي نسبي آب برگ و افزايش ميزان پرولين برگ، محتوي پروتيين محلول و ميزان كربوهيدرات محلول شد. ارقام الويس و نپتون در شرايط آبياري معمول به ترتيب با 3346 و 3220 كيلوگرم در هكتار و در شرايط قطع آبياري به ترتيب با ميانگين 3211 و 3081 كيلو گرم در هكتار، بيشترين عملكرد دانه را داشتند. بر اساس شاخص تحمل به تنش (STI) رقم الويس به عنوان متحمل ترين رقم در شرايط تنش كم آبي در مرحله خورجين دهي به بعد شناخته شد .

In order to evaluate the physiological and biochemical characteristics of rapeseed (Brassica napus L) cultivars in terms of irrigation interruption and delay planting date، an experiment was implemented in two crop years as a factorial split-plot in the form of a randomized complete block design with three replications in Karaj region. In the present study، irrigation in two levels including normal irrigation (80 mm evaporation from Class A evaporation pan) and irrigation cut-off from the stage of sowing and pod formation stages in two levels including Sep، 26 and Oct، 26 was placed in main plot and four winter rapeseed cultivars including Tassilo، Elvise، Neptune and Okapi were placed in subplots. According to the results، the highest content of chlorophyll in both planting dates (Sep. 26 and Oct. 26، respectively، with values of 1.59 and 1.88 mg. g-1 FW) and under normal irrigation conditions belonged to Elvise cultivar. The results showed that irrigation cut-off reduced the relative water content of leaves and increased leaf proline، soluble protein content and soluble carbohydrate content. Elvise and Neptune cultivars had the highest grain yield under normal irrigation conditions with 3346 and 3220 kg / ha، respectively، and under irrigation cut-off conditions، with a mean of 3211 and 3081 kg / ha، respectively. According to the Stress Tolerance Index (STI)، Elvise cultivar was identified as the most tolerant cultivar under dehydration stress in the pod formation stage onwards.