نوعﺷﻨﺎﺳﯽ ذﻫﻨﯿﺖﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در ﺧﺼﻮص ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺎورزي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ (ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﯿﻮ)

Typology of Experts' Attitudes on Constraints of Conservation Agriculture Development (A Q Methodology )

در سال هاي اخير كشاورزي حفاظتي به عنوان رويكردي چند بعدي به منظور استفاده پايدار از منابع آب و خاك و دستيابي به اهداف توسعه پايدار پا به عرصه ظهور گذاشته است. علي رغم تلاش هاي صورت گرفته، روند توسعه اين رويكرد به كندي انجام مي شود و با موانع متعددي رو به رو مي باشد. در تحقيق حاضر سعي شد موانع پيش روي توسعه كشاورزي حفاظتي از بعد ذهني كارشناسان مركز تحقيقات مورد بررسي قرار گيرد. جامعه مورد هدف، كارشناسان مركز تحقيقات سرارود كرمانشاه در سال 99-98 بودند كه به صورت هدفمند مورد مطالعه قرار گرفتند. در اين راستا، از روش شناسي كيو بهره گرفته شد. اين روش جزء روش هاي تحقيق آميخته محسوب مي شود. بر اساس يافته هاي حاصل از نتايج عاملي كيو، تعداد و چگونگي گروه بندي ها نشان مي دهد، دامنه ذهنيت ها و عقايد كارشناسان در خصوص موانع كشاورزي حفاظتي تفاوت ها و شباهت هايي دارد. بنابراين، با توجه به هدف مطالعه كيو و معيار تفسير پذير بودن عامل ها يا گروه ها، 5 دسته بندي (تكنولوژي محوري، سنت محوري، دانش محوري، شناخت محوري، نهاد محوري) از ذهنيت و عقايد كارشناسان مركز تحقيقات سرارود استان كرمانشاه به دست آمده است. كه هر گروه ذهنيت و نگرش هاي مختلفي در خصوص موانع توسعه كشاورزي حفاظتي داشتند. باتوجه به الگوي غالب ذهني شناسايي شده (نهاد محوري)، توصيه مي شود دولت حمايت هاي تشويقي و كمك هاي بلاعوض (وام و ..) را در اختيار بهره برداران قرار دهد تا آن ها بتوانند نسبت به بكارگيري روش هاي كشاورزي حفاظتي اقدام نمايند.

In recent years، conservation agriculture has emerged as a multidimensional approach to the sustainable use of water and soil resources and the achievement of sustainable development goals. Despite the efforts، development process of this approach is slow and faces many obstacles. In the present study، an attempt was made to examine the obstacles to the development of conservation agriculture from the mental dimension of the experts of the Research Center. The target population was the experts of Sararud Research Center in Kermanshah in 2019-2020 who were studied purposefully. In this regard, Q methodology was used. This method is one of the mixed research methods. Based on the findings of the Q-factor results، the number and manner of groupings show that the range of mindsets and opinions of experts regarding barriers to conservation agriculture have differences and similarities. Therefore، according to the purpose of studying Q and the criterion of interpretability of factors or groups, 5 categories (technology-centric، tradition-oriented، knowledge-centered, cognitive-centric, institution-centered) of the mentality and beliefs of experts in Sararud Research Center Kermanshah has been obtained. Each group had different mindsets and attitudes about barriers to the development of conservation agriculture. Given the prevailing mental model identified (central institution)، it is recommended that the government provide incentives and grants (loans، etc) to beneficiaries so that they can apply the method conservation agricultural farms.