تبيين مؤلفه هاي سرزندگي و دلبستگي در طراحي فضاهاي مسكوني سنتي (بافت سنتي تبريز)

Explaining the components of vitality and place attachment in the design of traditional residential spaces (traditional fabrics of Tabriz)

مسكن و ساختمان يكي از مهمترين بخش‌هاي اقتصادي كشور بوده و طيف گسترده‌اي از ساير صنايع را براي فعاليت‌هاي خويش به همراه دارد. اصلاح الگوي ساخت و ساز، بهره‌برداري و بازيافت مصالح از دغدغه‌هاي مهم كشورها براي توسعه پايدار مي‌باشد. در گذشته تاريخي ايران نيز الگوهاي بهينه مسكن (از جمله مصرف انرژي و سازگاري با محيط) وجود داشته كه پشتوانه‌هاي فرهنگي و اجتماعي خوبي محسوب مي‌شوند. طراحي و تصميمات فضاهاي مسكوني‌ سنتي از عوامل مختلفي هم چون سنت، فرهنگ و اقليم تأثير مي پذيرد. به اين ترتيب، مهمترين هدف تحقيق تبيين مؤلفه هاي سرزندگي و دلبستگي در طراحي فضاهاي مسكوني سنتي مي باشد. روش تحقيق مطالعه حاضر توصيفي – تحليلي بوده كه با استفاده از جدول مورگان، 200 نفر از كارشناسان، نخبگان به طور تصادفي انتخاب شدند. روش گردآوري با استفاده از پرسشنامه و روش تجزيه تحليل از آزمون هاي آماري، خاكستري، همبستگي و تحليل مسير بوده است. تجزيه و تحليل داده ها در محيط نرم افزار AMOS و SPSS انجام يافته است. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه مؤلفه‌هاي فرهنگي و محيطي بيشترين رابطه و كمترين رابطه را مؤلفه هاي كالبدي و عملكردي با رابطه منفي و معكوس دارا مي باشند. همچنين مؤلفه هاي محيطي، عملكردي و بصري داراي بيشترين ميزان تأثيرگذاري مستقيم بر فضاهاي مسكوني هستند و مؤلفه هاي اجتماعي، ادراكي از وضعيت مساعدي در فضاهاي سنتي بافت مركز تبريز برخوردار نيستند.

Housing and construction is one of the most important economic sectors in the country and has a wide range of other industries for its activities. Improving the pattern of construction, operation and recycling of materials is one of the important concerns of countries for sustainable development. In the historical past of Iran, there have been optimal housing patterns (including energy consumption and environmental compatibility) that are considered good cultural and social supports. The design and decisions of traditional residential spaces are influenced by various factors such as tradition, culture and climate. Thus, the most important goal of the research is to explain the components of vitality and attachment in the design of traditional residential spaces. The research method of the present study was descriptive-analytical. Using Morgan's table, 200 experts and elites were randomly selected. The collection method was based on a questionnaire and analysis of statistical, gray, correlation and path analysis tests. Data analysis was performed in AMOS and SPSS software environment. The research results show that the cultural and environmental components have the most relationship and the least relationship has physical and functional components with negative and inverse relationship. Also, environmental, functional and visual components have the highest direct impact on residential spaces, and social and perceptual components do not have a favorable situation in the traditional spaces of the center of Tabriz.