پديد آورندگان :
قنبري، مهدي دانشگاه علوم پزشكي كردستان - كميته تحقيقات دانشجويي، سنندج، ايران , باقري ساوه، محمد ايرج دانشگاه علوم پزشكي كردستان - مركز تحقيقات مراقبت باليني - پژوهشكده توسعه سلامت، سنندج، ايران , روشني، دائم دانشگاه علوم پزشكي كردستان - مركز تحقيقات عوامل اجتماعي مؤثر بر سلامت - پژوهشكده توسعه سلامت، سنندج، ايران , صالحي، كمال دانشگاه علوم پزشكي كردستان - مركز تحقيقات مراقبت باليني - پژوهشكده توسعه سلامت، سنندج، ايران
چكيده فارسي :
هدف. اين مطالعه با هدف بررسي تاثير برنامه خودمديريتي بر عوارض عمده قلبي ناخواسته در بيماران مراجعه‌كننده به بيمارستان توحيد سنندج در سال 1397 انجام شد.
زمينه. بيماري‌هاي عروق كرونر اولين علت مرگ در افراد بالاي 35 سال در ايران هستند. آنژيوپلاستي عروق كرونر به‌عنوان يكي از روشهاي درماني موفق در اين بيماران همراه با عوارض عمده ناخواسته است و به دليل، ارتقاي سطح خودمديريتي و مراقبت از خود در اين بيماران پس از جراحي ضروري است، زيرا كاهش اين عوارض يكي از اهداف مهم نظام هاي سلامت است.
روش كار. در اين مطالعه نيمه تجربي، 101 فرد مبتلا به بيماري عروق كرونر تحت آنژيوپلاستي (51 نفر در گروه آزمون و 50 نفر در گروه كنترل) به روش در دسترس و بر اساس معيارهاي ورود انتخاب، و سپس به روش تصادفي به دو گروه آزمون و كنترل تخصيص داده شدند. گروه كنترل مراقبت‌هاي معمول را دريافت كرد و گروه آزمون، علاوه بر دريافت مراقبت‌هاي معمول، برنامه خودمديريتي را نيز دريافت كرد. برنامه خودمديريتي به‌صورت آموزش حضوري طي سه جلسه در هفته اول بعد از آنژيوپلاستي و به مدت 45 تا 60 دقيقه با حضور يكي از اعضاي خانواده انجام شد. يك نسخه از محتواي برنامه جهت مطالعه مجدد و يادآوري مطالب به اعضاي گروه آزمون تحويل داده شد. اين برنامه به مدت شش ماه پيگيري شد و در طول اين مدت، وضعيت سلامتي بيماران مورد بررسي قرار گرفت. ابزارهاي گردآوري دادهها شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافيك و چك‌ليست عوارض عمده قلبي ناخواسته بود. عوارض آنژيوپلاستي در ماه‌هاي اول، سوم و ششم مورد بررسي قرار گرفت. براي تحليل دادهها از آزمون‌هاي آماري كاي اسكوئر، تي تست و معادلات برآوردي تعميم‌يافته در نرم‌افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد.
يافته‌ها. دو گروه از لحاظ متغيرهاي سن، جنسيت، وضعيت تاهل، سطح تحصيلات، محل زندگي، وضعيت اشتغال، شاخص توده بدني، تعداد فرزند، سابقه چربي خون، سابقه ديابت، سابقه فشارخون، سابقه مصرف الكل، سابقه سكته قلبي و نوع شريان درگير شده همسان بودند. معادلات برآوردي تعميم‌يافته نشان داد كه پس از مداخله، بين دو گروه آزمون و كنترل از نظر بروز ريوسكولاريزاسيون رگ هدف (P=0.04)، آنژيوپلاستي مجدد عروق كرونر ((P=0.005)، و عمل جراحي بايپس عروق كرونر ((P=0.003) اختلاف معني‌دار آماري وجود داشت، اما دو گروه از نظر بروز آنژين راجعه (P=0.066)، سكته قلبي (P=0.069=)، و مرگ (P=0.019) اختلاف معناداري نداشتند.
نتيجه‌گيري: اجراي برنامه خودمديريتي توسط پرستاران و انجام پيگيري‌هاي لازم در شش ماه اول بعد از آنژيوپلاستي مي‌تواند منجر به كاهش برخي عوارض آنژيوپلاستي شود.
چكيده لاتين :
Aim. This study was conducted to examine the effect of self-management program on major advers cardiac
complications of coronary angioplasty in patients referred to Tohid Hospital in Sanandaj, Iran, in 2018.
Background. Coronary artery disease is the leading cause of death in people over 35 years of age in Iran.
Coronary angioplasty is one of the most successful treatment techniques in people with coronary artery
disease with some unwanted cardiac complications. Reducing these complications is one of the important
goals of health care systems.
Method. This was a quasi-experimental study that was conducted on 101 people with coronary artery disease
undergoing angioplasty. The samples were selected by convenience sampling method based on inclusion
criteria, and then randomly assigned to the experimental (n=51) and control (n=50) group. Data collection
tools included a demographic information questionnaire and a checklist of coronary angioplasty complications.
The intervention was implemented in sessions of 45 to 60 minutes duration three times per week
in the presence of a family member and a copy was handed in. This intervention was continued for six
months in the experimental group. During intervention period, the patient’s condition and the implementation
of the self-management program were followed up by phone. The control group received only routine
care and the experimental group received both routine care and self-management program. Cardiac complications
were assessed in the first, third and sixth months following intervention. Data were analyzed in
SPSS version 21 using Chi-square, t-test and generalized estimation equations.
Findings. The groups were homogenous in terms of age, gender, marital status, level of education, place of
residence, employment status, body mass index, number of children, history of hyperlipidemia, history of
diabetes, history of hypertension, history of alcohol consumption, history of heart attack, and type of artery
involved. Generalized estimation equations showed that after intervention, the rate of complications of target
vessel revascularization (P=0.04), second coronary angioplasty, (P=0.005) and coronary artery bypass
graft surgery (P=0.003) were significantly different between the control and experimental groups. However,
there were no statistically significant difference between groups in terms of recurrent angina complications
(P=0.066), myocardial infarction (P=0.069) and death (P=0.019).
Conclusion. The implementation of self-management program can reduce complications after coronary
artery angioplasty. It is recommended for nurses to apply self-management programs and follow-up after
discharge for this group of patients.
