پديد آورندگان :
پهلوانيان مياندوآب، شاهرخ دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرگان - دانشكده كشاورزي، گرگان , داداشي، محمد رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرگان - دانشكده كشاورزي، گرگان , ميرمحمودي، تورج دانشگاه آزاد اسلامي واحد مهاباد - دانشكده كشاورزي، مهاباد , سياهمرگويي، آسيه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت، گرگان , عجم نوروزي، حسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرگان - دانشكده كشاورزي، گرگان
كليدواژه :
زمان كشت , شاخص كلروفيل برگ , عملكرد قند خالص , كشت نشائي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: يكي از مشكلات كاشت چغندر قند در استان آذربايجان غربي در اوايل بهار، آماده نشدن زمين براي كشت به دليل شرايط نامناسب جوي و تأخير در كشت است، ازآنجاكه عملكرد اقتصادي مناسب در چغندرقند تابع رشد رويشي مناسب در اوايل فصل رشد و تخصيص و توزيع مناسب مواد فتوسنتزي به ريشه است، لذا كشت به موقع اين گياه اهميت بسيار زيادي دارد. تسريع در رشد گياه را مي توان در شرايط كنترل شده با كاربرد كشت در خزانه و انتقال آن به زمين اصلي در زمان مناسب كه خطر سرماي ديررس زمستانه و مشكل كمبود آب برطرف شده امكان‌پذير كرد. تحقيق حاضر به منظور مقايسه و بررسي صفات كمي و كيفي ارقام چغندرقند در دو روش كشت نشائي و بذري (خطي) و تاريخ‌هاي مختلف كاشت درمنطقه آذربايجان غربي صورت گرفت.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسي صفات كمي و كيفي چغندرقند در دو روش كشت نشائي و مستقيم بذري (خطي) با استفاده از ارقام (دوروتي، ايزابلا و اكباتان) درمنطقه آذربايجان غربي آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در سه تاريخ كشت (10، 20 و 30 فروردين) در دو منطقه مياندوآب و بوكان در سال 1395 اجرا شد. صفات مورد مطالعه شاخص كلروفيل، شاخص سطح برگ، محتوي نسبي آب برگ، ضريب استحصال قند، تعداد ريشه منشعب، عملكرد ريشه و عملكرد قند خالص بودند.
يافته ها: نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد بين دو سيستم كشت مستقيم و نشائي از لحاظ اثر بر كليه صفات مورد بررسي به غير از شاخص كلروفيل برگ در سطح احتمال يك درصد اختلاف معني‌دار وجود داشت. اثر زمان كاشت و نوع رقم بر كليه صفات مورد بررسي در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. اثر متقابل زمان كاشت در سيستم كشت بر محتوي آب نسبي برگ، تعداد ريشه‌هاي منشعب، ضريب استحصال قند، عملكرد ريشه و عملكرد قند خالص در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. اثر متقابل رقم در تاريخ كاشت بر محتوي نسبي آب برگ در سطح احتمال يك درصد و عملكرد ريشه در سطح احتمال پنج درصد معني‌دار بود.
نتايج مقايسه ميانگين تيمارها نشان داد در مقايسه بين زمان‌هاي كشت بالاترين شاخص كلروفيل برگ (36/87) به تاريخ كشت 10 فروردين اختصاص داشت. در بين ارقام مورد بررسي رقم خارجي دوروتي بيشترين شاخص كلروفيل برگ (27/39)، شاخص سطح برگ (4/72)، ضريب استحصال قند (81/57 درصد) و عملكرد قند خالص (8/39 تن در هكتار) را به خود اختصاص داد. بالاترين شاخص سطح برگ (5/72)، محتوي نسبي آب برگ (78/59 درصد)، ضريب استحصال قند (78/12 درصد)، تعداد ريشه منشعب (8/57)، عملكرد ريشه (62/58 تن در هكتار) و عملكرد قند خالص (9/50 تن در هكتار) به كشت نشائي در زمان كاشت 10 فروردين اختصاص داشت. بالاترين محتوي آب نسبي برگ (72/30 درصد) و عملكرد ريشه (62/64 تن در هكتار) نيز در تيمار اثر متقابل زمان كاشت در رقم ، به رقم دوروتي در زمان كاشت 10 فروردين اختصاص داشت.
نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج تحقيق حاضر رقم دوروتي در مقايسه با دو رقم ديگر از خصوصيات كمي و كيفي بالاتري برخوردار بود استفاده از اين رقم در هر دو منطقه مورد بررسي مي تواند قابل توصيه باشد. همچنين كاشت زود هنگام ارقام در 10 فروردين به صورت نشائي از عملكرد ريشه و عملكرد قند خالص بالاتري برخوردار بود. مي توان نتيجه گرفت كشت به صورت زود هنگام و نشائي به دليل استقرار بهتر و همچنين انطباق حداكثر شاخص سطح برگ با مطلوبترين دما و شرايط محيطي موجب بهبود خصوصيات كمي و كيفي چغندر قند مي شود.
چكيده لاتين :
Background and objectives: One of the problems of sugar beet planting in West Azarbayjan province in early spring, not preparing the land for cultivation due to poor weather conditions. Since the proper economic yield in sugar beet is due to proper vegetative growth in the early growing season and appropriate allocation and distribution of photosynthetic materials to the root, the timely cultivation of this plant is very important. The accelerated growth of the plant can be controlled under controlled conditions with the use of cultivation in the greenhouse and its transfer to the main land at a time when the risk of late winter cold and the problem of water scarcity is resolved. The present study was conducted to compare and evaluate quantitative and qualitative traits of sugar beet cultivars in in transplanting and seedling cultivation in different planting dates in western Azarbayjan province.
Materials and methods: In order to study the quantitative and qualitative characteristics of sugar beet cultivars (Dorotea, Isabella and Ekbatan) in transplanting and seedling cultivation system in West Azarbaijan area in three planting date (25 March, 8 and 18 April), A split plot experiment based on randomize complete blocks in three replications was carried out in two regions of Miandoab and Bokan in 2016. In this research, leaf area index, leaf relative water content, sugar yield, branching root number, root yield and white sugar yield were measured.
Results:
The results of analysis of variance showed that there was a significant difference between two direct and transplanting systems in terms of effect on all studied traits except for leaf chlorophyll index.
The effects of planting time and cultivar were significant. The interaction effect of planting time + culture system on leaf relative water content, number of branching roots, Coefficient of sugar extraction, root yield and white sugar yield was significant. The interaction of cultivar in planting date was significant on leaf relative water content and root yield. Results showed among the planting date, the highest leaf chlorophyll index (36.87) was allocated to the cultivation date of 25 march. Among the cultivars studied, Dorotea showed the highest leaf chlorophyll index (27.39), leaf area index (4.72), coefficient of sugar extraction (81.57%) and white sugar yield. Among cultivation system in planting date interaction treatments the highest leaf area index (5.72), leaf relative water content (36.87), Coefficient of sugar extraction (78.12%), branching root number (8.57), root yield (62.58 t/ha) and white sugar yield (9.50 t/ha) was recorded in transplanting system with planting date of 25 march. The highest relative leaf water content (72.30%) and root yield (62.67 t/ha) were allocated to Dorotea cultivar with planting date of 25 march.
Conclusion:
According to the results of this study, Dorothy cultivar had higher qualitative and quantitative characteristics than two other cultivars, therefore the use of this cultivar in both areas can be recommended. Also, early planting of cultivars on March 25th in the form of transplanting system showed the highest root yield and yield of pure sugar. It can be concluded that the early planting in the form of transplanting system due to better deployment, As well as maximum leaf area index, compliance with the most favorable temperature and environmental conditions improves the qualitative and quantitative qualities of sugar beet.
