تحولات اجتماعي نظام سلامت ايران در طي دوران انقلاب اسلامي

Social Developments of Iran’s Health System during Islamic Revolution

زمينه و هدف: مطالعه روند تحولات اجتماعي نظام سلامت در جامعه ايران، از دوران انقلاب اسلامي تاكنون، مي‌تواند گامي آغازين در تحليل واكنش‌هاي مردم به امر بيماري, درمان، خود بيمارانگاري و فرايند پزشكي‌زدگي محسوب گردد. به همين دليل در اين مطالعه ضمن تشريح هر دوره، ابتدا به وضعيت پزشكي در آن دوره اشاره نموده و در مرحله بعد واكنش بيماران را به پزشكي و گرايش عمومي به سلامت و انتخاب درمانگر و رويكرد درماني مورد تحليل قرار مي‌دهيم. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش علوم اجتماعي، از روش كتابخانه‌اي براي مطالعه و تحليل متون بهره گرفته شد. براي اين كار علاوه بر جستجوي دستي اسناد و متون، از جستجوي اينترنتي هدفمند در پايگاه‌هاي داخلي SID، Irandoc، Noormags و نيز موتور جستجوي Google Scholar استفاده شد. يافته‌ها: با توجه به شرايط حاكم بر نظام بهداشت و درمان كشور مي‌توان فرايند مراقبتي سلامت كشور را به چهار دوره مشخص: 1ـ كمبود؛ 2ـ پزشكي مجلل؛ 3ـ توسعه بهداشت عمومي؛ 4ـ دوره تحقق هويت طب سنتي تقسيم‌بندي نمود. اين فرايند در كشور ايران يك واقعه جامعه‌شناسي منحصر به فرد تلقي مي‌شود. ملاحظات اخلاقي: صداقت و امانتداري در گزارش و استناد به متون رعايت گرديد. نتيجه‌گيري: هرچند گرايشات پدرسالارانه نظام سلامت در دولت يازدهم كاهش يافته و مسؤولين وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي سعي نموده‌اند تا چهره پاسخگويي از خود ارائه نمايند، اما به نظر مي‌رسد جريان سلامت كشور در مسيري ديگري در حال تحقق است. تحليل گرايش‌ها و واكنش‌هاي عموم به اين چهار دوره مي‌تواند در اصلاح ساختار نظام سلامت و عدالت در سلامت نقش چشم‌گيري داشته باشد.

Background and Aim: Study of Social developments of health system in Iran society, ever since the Islamic Revolution, could be the first step in analyzing people's reactions to the disease, treatment, hypochondriasis and process-oriented medicine and medicalization. Therefore, in this study, meanwhile description of each period, firstly, we explore the medical situation and then address patients’ reactions and public tendency to health and selection of the therapist and treatment approach. Materials and Methods: In this social science research, library method was used to study and analyze texts. In addition, targeted search in the internal databases of Noormags, Irandoc, SID, as well as the google. Scholar was done. Findings: According to the conditions of the treatment system and political development of the country, country's health-care process can be divided into four distinct periods: the lack of medical upscale, Luxury-oriented medicine, public health development and realization of divided identity of traditional medicine Ethical Considerations: Honesty and fidelity were observed in reporting and citing the texts. Conclusion: Although the patriarchal tendencies of the health system in the Eleventh Government have diminished and the officials of the Ministry of Health and Medical Education have tried to Ministry of Health and Medical Education has tried to provide accountability, but it seems, this flow is being realized in the other way. The analysis of the general tendencies and reactions to these four periods can play a significant role in reforming the structure of the health system and health equity.