كليدواژه :
آرباسكولار مايكوريزا , آنتي‌اكسيدان , بلوط ايراني , همزيست
چكيده فارسي :
تنش خشكي از محدودكننده‌ترين عوامل محيطي رشد گياهان چوبي و غيرچوبي است. به‌ويژه در مناطق خشك و نيمه‌خشك، استقرار، رشد و نمو درختان به‌ويژه نهال‌هاي جوان، به‌شدت تحت تأثير كمبود آب است. از اين‌رو به‌منظور مطالعۀ اثر تلقيح قارچ آرباسكولار مايكوريزا بر مقاومت به خشكي نهال‌هاي بلوط ايراني، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل اعمال تنش خشكي در دو سطح (آبياري منظم و آبياري نكردن) و قارچ مايكوريزا در دو سطح (تلقيح يا تلقيح نكردن با Funneliformis mosseae) بود. تحت تنش خشكي همۀ شاخص‌هاي رشد نهال‌ها از جمله محتواي آب نسبي، محتواي رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، درصد مادۀ خشك و شاخص پايداري غشا كاهش يافت. تلقيح قارچ آرباسكولار مايكوريزا به‌طور معني‌داري سبب بهبود درصد وزن خشك ريشه (1/4 درصد)، محتواي كلروفيل b (1/37 درصد)، محتواي فنول كل (100 درصد)، محتواي فلاونوئيد كل (53 درصد) و ظرفيت آنتي‌اكسيداني كل (4 درصد) نسبت به گياهان تلقيح‌نشده شد. همچنين تلقيح مايكوريزا سبب افزايش محتواي آب نسبي، شاخص پايداري غشا، درصد وزن خشك اندام‌هاي هوايي، محتواي كلروفيل a و كل و محتواي كاروتنوئيدها و كاهش محتواي پرولين برگ نهال‌هاي بلوط ايراني چه در رژيم آبياري منظم و چه در شرايط تنش خشكي شد. در مجموع، نتايج نشان داد كه قارچ آرباسكولار مايكوريزا موجب بهبود شاخص‌هاي رشدي نهال‌هاي بلوط ايراني از طريق بهبود روابط آبي گياه و تركيبات آنتي‌اكسيدان شد. از اين‌رو تلقيح نهال‌هاي بلوط ايراني قبل از كشت و استقرار آنها در محل اصلي پيشنهاد مي‌شود.
چكيده لاتين :
Drought is one of the most important environmental factor limiting the growth of woody and non woody plants. Especially, in arid and semiarid regions, establishment, growth and development of trees, especially young seedlings are severely affected by water scarcity. So, in order to study the effect of mycorrhizal fungi inoculation on drought resistance of Quercus brantii Lindl. saplings, a factorial experiment was performed in completely randomized design with three replications. Treatments were included drought stress at two levels (well-watered and withholding water) and mycorrhiza at two levels (inoculation and/or uninoculated with Funneliformis moseae). Under drought stress, all growth indices including relative water content, photosynthetic pigments content, dry matter percentage and membrane stability index decreased. Inoculation of arbuscular mycorrhizal fungi significantly improved root dry matter percentage (4/1%), chlorophyll b content (37/1%), total phenol content (100%), total flavonoid content (53%) and total antioxidant capacity (4%) compared with the uninoculated seedlings. Mycorrhiza inoculation also increased relative water content, membrane stability index, shoot dry weight percentage, chlorophyll a and total content and carotenoids content and decreased leaf proline content of Iranian oak saplings under both regular irrigation and drought stress conditions. Overall, the results showed that mycorrhiza arbuscular fungi improved growth indices of Iranian oak saplings by improving plant water relations and antioxidant compounds. Therefore, inoculation of Iranian oak saplings before planting and their establishment in the main site is recommended.
