پديد آورندگان :
باقي زاده، عطيه دانشگاه شاهد - دانشكدة پزشكي - گروه طب سنتي ايراني، تهران، ايران , دواتي، علي دانشگاه شاهد - دانشكدة پزشكي - گروه پزشكي اجتماعي، تهران، ايران , عمادي، فاطمه دانشگاه شاهد - دانشكدة پزشكي - گروه طب سنتي ايراني، تهران، ايران , علي اصل، ژاله دانشگاه شاهد - مركز تحقيقات كارآزمايي باليني طب سنتي، تهران، ايران , كمالي نژاد، محمد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي - دانشكدة داروسازي، تهران، ايران , جعفري حيدرلو، علي دانشگاه علوم پزشكي اروميه - دانشكدة پزشكي - بيمارستان امام خميني - بخش گوارش - گروه بيماري هاي داخلي، اروميه، ايران , هاشمي نژاد، عباس دانشگاه شاهد - دانشكدة پزشكي - گروه طب سنتي ايراني، تهران، ايران
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: كوليت اولسراتيو يك بيماري التهابي روده (IBD) و از معضلات سيستم درماني دنيا محسوب مي‌شود. هزينه‌هاي زياد مادي و معنوي، عوارض ازمان بيماري، مصرف طولاني‌مدت داروها و عدم كفايت درمان‌هاي مرسوم در كنترل كامل علايم، ضرورت توجه بيشتر و به‌كارگيري درمان‌هاي مكمل را آشكار مي‌كند. هدف اين مطالعه اولويت‌بندي و معرفي گياهان دارويي ذكر شده در منابع طب ايراني جهت يافتن ايده‌هايي نو براي توليد داروهاي مناسب و مؤثر در درمان كوليت اولسراتيو مي‌باشد.
مواد و روش‌ها: در اين مطالعۀ كتابخانه‌اي، از كليدواژه‌هاي «سحج امعاء، قروح امعاء، قروح معي و قرحه امعاء» در 5 كتاب معتبر دارويي طب ايراني «القانون في الطب، الابنيه عن حقايق الادويه، الاغراض الطبيه و المباحث العلائيه، تحفه المومنين، مخزن الادويه» براي يافتن گياهان دارويي مؤثر بر كوليت اولسراتيو استفاده شد. پس از امتيازدهي و اولويت‌بندي بر اساس تعدّد به‌كارگيري و شدت اثرگذاري از ديدگاه اطبّا، مطالعات مرتبط با تأثير آنها بر بيماري‌هاي التهابي و اولسراتيو دستگاه گوارش، مكانيسم اثر و مواد مؤثرشان نيز در پايگاه‌هاي علمي بررسي گرديد.
يافته‌ها: از 59 گياه به‌دست آمده، بيشترين امتيازها به ترتيب مربوط به «برنج، ترشك، بارهنگ، باقلا و شِنگ» بود كه اثرات آنها در بيماري‌هاي التهابي و اولسراتيو دستگاه گوارش در مطالعات حيواني و باليني نوين نيز به اثبات رسيده است.
نتيجه‌گيري: با در نظر گرفتن مشابهت علايم دو بيماري سحج امعاء و كوليت اولسراتيو، شايد بتوان اين دو را معادل هم قرار داد. با توجه به مكانيسم اثر ضدالتهابي و ترميم‌كنندگي زخم اكثر گياهان دارويي ذكرشده در اين مطالعه، ممكن است بتوانيم در طراحي مطالعات باليني و ساخت داروهاي جديد براي رسيدن به درمان‌هايي با رويكرد طب ايراني در بهبود كوليت اولسراتيو و بيماري‌هاي التهابي دستگاه گوارش، از آنها بهره ببريم.
چكيده لاتين :
Background and Purpose: Ulcerative colitis is an inflammatory bowel disease (IBD) and one of the problems of the world`s medical system. Huge financial and spiritual costs, disease complications, long-term use of drugs, and inadequacy of conventional therapies in complete control of symptoms, reveal the need to focus on and use complementary therapies. The purpose of this study was to prioritize and introduce the medicinal plants mentioned in Persian Medicine (PM) resources to find new ideas for producing a suitable and effective drug in the treatment of ulcerative colitis.
Materials and Methods: In this narrative library study, the search for effective medicinal plants on ulcerative colitis, with the keywords "Sahj-e-am’a, Ghorouh-e-am’a, Ghorouh-e-me’a, and Ghorheh-am’a" in five authoritative pharmaceutical books of PM, including: “Al-Qanun fi al-Tibb, Al-Abnyia an Haqaiq al-Adwiya, Al-Aghrāḍ al-Ṭibbīyah wa al-Mabāhith al-Alāīyah, Tuhfat ul-Momineen, Makhzan al-Adwiya”; was performed. After scoring and prioritizing based on the frequency of use and the degree of effectiveness from the perspective of physicians, related studies in scientific databases investigating the effect of the highest rated items on inflammatory and ulcerative diseases of the gastrointestinal tract, their mechanism of action and their active components were reviewed.
Results: 59 plants were found and the highest scores were related to “Oryza sativa L., Rumex acetosa, Plantago major L., Vicia faba, and Tragopogon graminifolius DC.”. The effects of these herbs on inflammatory and ulcerative diseases of the gastrointestinal tract have been confirmed in modern animal and clinical studies.
Conclusion: Considering similar symptoms of the two diseases “Sahj-e-am’a and ulcerative colitis”, it may be possible to propose them as equivalent terms. Concerning the anti-inflammatory and wound healing effects of most of the medicinal plants mentioned in this study, it seems that they can be used in designing clinical studies and formulating new drugs to propose therapies that improve symptoms of ulcerative colitis and inflammatory diseases of the gastrointestinal tract based on PM approach..
