همكاريهاي منطقه اي ايران با همسايگان غربي بر مبناي ديپلماسي آب ( مطالعه موردي: عراق و تركيه)

Regional Cooperation Between Iran and Western Neighbors based on Water Diplomacy (Case Study: Iraq and Turkey)

محدوديت منابع آب شيرين در جهان و افزايش روزافزون مصرف آن موجب شده كه آب به عرصه رقابت در ميان كشورها درآيد. بنابراين موضوع چگونگي تقسيم آب در رودخانههاي فرامرزي و همچنين بهرهبرداري از آبهاي مشترك نياز به نوعي از كنش دارد تا تعاملات و روابط را جايگزين رقابت كند. بدين جهت ديپلماسي يكي از مهمترين و كمهزينهترين ابزارهاي سياست خارجي و تعامل ميان دولتها است كه ميتواند نقش مهمي در كاهش تنش و حل مناقشههاي مرتبط با آب ايفا كند. هدف از اين پژوهش، همكاريهاي منطقه اي بين ايران ( تركيه و عراق) بر مبناي ديپلماسي آب ميباشد كه طبق قوانين بين المللي و با توجه به معاهدات و قراردادها و همچنين مذاكرات دو و يا چندجانبه ديپلماسي آب ميتواند به عنوان يك ابزار در جهت اهدافي مانند حسن همجواري، منافع مشترك و رشد اقتصادي نقش مهمي در همگرايي و تعاملات منطقه اي ايجاد كند. روش تحقيق با تكيه بر منابع كتابخانه اي و همچنين رويكرد توصيفي و تحليلي و نرم افزار تحليل آماري spss ميباشد كه نتايج بدست آمده حاصل از اين تحقيق نشان ميدهد كه با داشتن ديپلماسي فعال و كارآمد و همچنين با مديريت جامع و دقيق ميتوان تعاملات و همكاريها را استحكام بخشيد و از تنشها و منازعات در آينده جلوگيري كرد.

The limitations in fresh waters worldwide and the daily increasing growth in water consumption have caused water to be turned into an arena of competition between the countries. Thus, the quality of water apportionment in the transregional rivers as well as exploitation of the common waters need a sort of action enabling the replacement of the interactions and relations with competition. Due to the same reason, diplomacy is one of the most important and less costly means of foreign policy and interaction between the states and it can play an important role for reducing the tensions and solving the water-related disputes. The present study aims at regional cooperation between Iran, Turkey and Iraq based on water diplomacy. According to the international regulations and considering the obligations and contracts as well as the bi- or multilateral negotiations, water diplomacy can play an important role in line with goals like sense of adjacency, common interests and economic growth for regional convergence and interactions. The study has been conducted based on library research with a descriptive-analytical approach and takes advantage of SPSS analytical software. The results indicated that possession of an active and effective diplomacy and using a comprehensive and exact management enables the solidarization of the interactions and collaborations and prevention of the future tensions and disputes