اثربخشي درمان شناختي رفتاري و درمان مبتني برپذيرش و تعهد برنيازهاي رواني اجتماعي جانبازان

Evaluation of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and acceptance and commitment -therapy of psychosocial needs of veterans

اهداف اختلالات رواني مشكلي شايع در رزمندگان، جانبازان و خانواده هاي آنان است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي درمان شناختي-رفتاري و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر نيازهاي رواني-اجتماعي جانبازان بود. مواد و روش ها اين پژوهش نيمهتجربي با طرح پيش آزمون-پس آزمون با گروه كنترل در كليه جانبازان اعصاب و روان شهر تهران در سال 1397 انجام شد. 30 جانباز اعصاب و روان به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش (هر كدام 10 نفر) و كنترل (10 نفر) گمارده شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه هاي نيازهاي بنيادي روانشناختي، استرس پس از ضربه و پذيرش و عمل گردآوري شدند. جلسه هاي درمان شناختي-رفتاري و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد براي گروه هاي آزمايش طي 10 جلسه، هفته اي 2 بار و در هر جلسه به مدت 90 دقيقه برگزار شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار 24 SPSS و آزمونهاي آماري تحليل كوواريانس چندمتغيره و آزمون T مستقل انجام شد. يافته ها درمان شناختي-رفتاري، توانست تاثير معناداري بر نيازهاي بنيادي روانشناختي و مولفه هاي آن در جانبازان داشته باشد و افزايش ظرفيت نيازهاي بنيادي را در جانبازان تحت درمان شناختي-رفتاري نسبت به گروه كنترل سبب شود. همچنين درمان مبتني بر پذيرش و تعهد قادر بود تاثير معناداري بر نيازهاي بنيادي روانشناختي و مولفه خودمختاري و شايستگي جانبازان داشته باشد (05/0p). نتيجهگيري درمان شناختي-رفتاري و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر نيازهاي بنيادين روانشناختي جانبازان تاثير دارد. كليدواژگان:

Aims Mental disorders are a common problem in combatants, veterans, and their families. This study aimed to evaluate the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and treatment based on acceptance and commitment to veterans’ psychosocial needs. Materials & Methods This quasi-experimental study was conducted with a pretest-posttest design with a control group in all psychiatric veterans in Tehran in 2018. Thirty psychiatric veterans were purposefully selected and were randomly assigned to two experimental groups (10 people each) and a control group (10 people). Data were collected using the Basic Psychological Needs, Post Traumatic Stress, Acceptance, and Operation Questionnaires. Cognitive-behavioral therapy sessions and acceptance and commitment-based therapy were held in 10 sessions, twice a week, for 90 minutes in each session for the experimental groups. Data were analyzed using SPSS 24 software and multivariate analysis of covariance and independent t-test. Findings Cognitive-behavioral therapy could significantly affect veterans’ basic psychological needs and their components and increase the capacity of basic needs in veterans undergoing cognitive-behavioral therapy compared to the control group. Also, acceptance and commitment therapy could have a significant effect on the basic psychological needs and the component of autonomy and competence of veterans (p<0.05), but this effect was not significant on the component of communication with others (p>0.05). Conclusion Cognitive-behavioral therapy and therapy based on acceptance and commitment affect the veterans’ basic psychological needs.