مقايسه اثربخشي دو مداخله معنوي - مذهبي و اميددرماني در كاهش استرس، اضطراب و افسردگي همسران جانبازان مبتلا به PTSD

Comparison of the Effectiveness of Two Religious–Spiritual and Hope Interventions on Reducing Stress, Anxiety and Depression of Spouses of Veterans with PTSD

اهداف هدف از پژوهش حاضر مقايسه اثر دو مداخله معنوي-مذهبي و اميددرماني در كاهش استرس، اضطراب و افسردگي همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه بود. مواد و روش ها اين پژوهش شبه آزمايشي با استفاده از طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل و پيگيري بر همسران جانبازان مراجع كننده به بيمارستان روانپزشكي صدر تهران از سال 1382 تا 1395 انجام شد. نمونه ها به طور تصادفي در دو گروه آزمايشي و يك گروه كنترل (هر گروه 17 نفر) قرار گرفتند. داده ها با استفاده از مقياس استرس پس از ضربه ثانويه و مقياس افسردگي، اضطراب و استرس جمع آوري شدند. گروه آزمايشي 1 و 2 طي 8 جلسه در 3 روز هفته تحت آموزش قرار گرفتند. يك هفته پس از پايان جلسات آموزشي، پس آزمون براي دو گروه آزمايشي و گروه كنترل اجرا شد. پس از گذشت 3 ماه از پايان دوره آموزشي، مشاركت كنندگان مورد براي پيگيري تداوم اثر آموزش، مجددا آزمون قرار گرفتند. براي مقايسه اثربخشي ميانگينهاي 3 گروه تحقيق از طرح تركيبي دوراهه تحليل واريانس چندمتغيري استفاده شد. يافته ها دو مداخله معنوي-مذهبي و اميددرماني در مقايسه با گروه كنترل به طور معناداري استرس، اضطراب و افسردگي آزمودنيها را كاهش دادند و همچنين اثرات پس از 3 ماه پيگيري پايدار بودند (01/0p). نتيجهگيري دو روش مداخله معنوي-مذهبي و اميددرماني به عنوان مداخلات تعاملي در كاهش استرس، اضطراب و افسردگي همسران جانبازان مبتلا به استرس پس از ضربه موثرند و تفاوتي ندارند. كليدواژگان:

Aims The present study aimed to compare the effects of religious-spiritual intervention and hope therapy on reducing stress, anxiety, and depression of spouses of veterans with the post-traumatic stress disorder (PTSD). Materials & Methods Using the pretest-posttest design with a control group and follow-up, this quasi-experimental study was conducted among spouses of veterans who had referred to Sadr hospital in Tehran since 2003 to 2016. The participants were randomly assigned into two experimental groups and one control group (each group 17 persons). The data were collected using the Secondary Traumatic Stress Scale (STSS-17) and Depression, Anxiety, Stress Scale (DASS-21). The experimental groups 1 and 2 were trained three times a week in eight sessions. A week after termination of training sessions, posttest was administered for the two experimental groups and the control group. Three months after termination of training program, participants were tested again to follow up the training effects. To compare the effectiveness of the approaches, two-way multivariate analysis of variance (MANOVA) mixed design was used. Findings Both religious-spiritual and hope interventions significantly reduced stress, anxiety, and depression of spouses of veterans with PTSD compared to the control group and also the effects have been stable after a three-month follow-up (p<0.01). Whereas, there was no significant difference between the effectiveness of these two interventions on reducing stress, anxiety, and depression of spouses of veterans compared to the control group (p>0.05). Conclusion The two religious-spiritual and hope approaches are effective as interactive interventions on reducing stress, anxiety, and depression of spouses of veterans with PTSD, and there is no reference between them.