تعيين كننده هاي رفتارهاي پيشگيري كننده از سرطان پوست در دانشجويان شهر يزد: كاربردي از مدل فرآيندهاي موازي توسعه يافته

Determinants of Skin Cancer Prevention Behaviors in Yazd Students: Application of the Extended Parallel Process Model

مقدمه يكي از شايع ترين سرطان ها، سرطان پوست است و روز به روز بر ميزان آن افزوده مي شود. اساسي ترين اقدام در پيشگيري از اين بيماري، رفتارهاي محافظت كننده در برابر نور خورشيد است، با توجه به اهميت سلامت دانشجويان علوم پزشكي بعنوان سفيران سلامت اين مطالعه با هدف بررسي تاثير مدل فرآيندهاي موازي توسعه يافته بر رفتارهاي پيشگيري كننده از سرطان پوست در دانشجويان شهر يزد انجام شد. روش بررسي اين مطالعه توصيفي تحليلي در سال 98 برروي 280 نفر از دانشجويان دانشگاه هاي يزد انجام شد. نمونه گيري به صورت تصادفي بود. براي جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه مبتني بر مدل فرآيندهاي موازي توسعه يافته استفاده شد و پس از ورود به نرم افزار SPSS نسخه 18وكدگذاري داده ها با استفاده از آزمون هاي آماري پارامتريك مناسب شامل تي مستقل، آناليز واريانس، ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳﻨﯽ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن 22/69±3/18 ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﺳﻨﯽ ﺑﯿﻦ 18 ﺗﺎ 41 ﺳﺎل ﮐﻪ 62/5% آﻧﺎن زن ﺑﻮدﻧﺪ. اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻼه 15/7% وﮐﺮم ﺿﺪ آﻓﺘﺎب 30/9% ﮔﺰارش ﺷﺪ. ﻃﺒﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ، ﺳﺎزه ﺷﺪت درك ﺷﺪه ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز را در ﺑﯿﻦ ﺳﺎزه ﻫﺎ ﻣﺪل داﺷﺖ. در ﺑﯿﻦ ﺳﺎزه ﻫﺎي ﻣﺪل ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪي ﻗﻮﯾﺘﺮﯾﻦ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﻗﺼﺪ رﻓﺘﺎري )0/376=β( و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﮐﻨﻨﺪه)0/109=β( از ﺳﺮﻃﺎن ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻮد نتيجه گيري با توجه به پايين بودن سطح رفتارهاي حفاظتي و سازه خودكارآمدي درك شده بعنوان اثر بخش ترين عامل بر رفتارهاي پيشگيرانه از سرطان پوست، لذا پيشنهاد مي شود در زمينه توسعه مداخلات آموزشي مد نظر قرار گرفته شود.

Skin cancer is one of the most common cancers with an increasing global rate. In preventing this disease, the most basic measure is sun protection behaviors. Given the importance of health for medical students as health ambassadors, the aim of this study was to investigate the effect of extended parallel process model on the skin cancer preventive behaviors in Yazd students. Methods: This descriptive-analytical study was conducted on 280 students of Yazd universities in 2019. The participants were selected using the random sampling method. A questionnaire based on the extended parallel processes model was used to collect the information. After entering SPSS 18 software, the data were analyzed using appropriate parametric statistical tests including independent t-test, analysis of variance, Pearson correlation, and linear regression at the significance level of 0.05. Results: The participants’ mean age and standard deviation was 22.69±3.18 years within the range of 18 to 41 years. Among the participants, 62.5% were women. Application of hats and sunscreen was 15.7% and 30.9%, respectively. According to the findings, the perceived severity structural had the highest score among the model structures. Among the constructs of model, self-efficacy was the strongest predictor of behavioral intention (β = 0.376) and preventive behaviors of skin cancer (β = 0.109). Conclusion: Due to the low level of protective behaviors and self-efficacy perceived construct, as the most effective factors on the preventive behaviors of skin cancer, it is recommended to consider educational interventions in this regard.