بررسي تحول چشم انداز كشاورزي استان مازندران در دوره پهلوي اول

Study of the Agricultural Landscape Evolution in Mazandaran Province n the First Pahlavi Era

زيست و معيشت مردم مازندران كه در بازه زماني مورد مطالعه يعني دوره پهلوي اول (1304-1320)، محدودي جغرافياي استان­ هاي مازندران و گلستان كنوني از منتهي اليه غرب رامسر تا منتهي اليه شرق مراوه تپه را در بر مي­گرفت؛ در طول تاريخ به سبب تنوع شرايط اقليمي و جغرافياي طبيعي در سه واحد جغرافيايي جلگه ­اي، كوهپايه­ اي و كوهستاني و بر مبناي اقتصاد كشاورزي- دامپروري استوار بوده­ است. پيش از پهلوي اول چشم­انداز جغرافيايي زيست­گاه ­هاي مازندران حالت ايستايي داشت ولي با سياست­ هاي ويژه پهلوي اول در مسير نوسازي ايران، تحولات شگرفي در چشم ­انداز جغرافيايي مازندران ايجاد شد. پژوهش حاضر برآن است تا تغييرات و تحولات ايجاد شده در جغرافياي كشاورزي مازندران در دوره پهلوي اول را از منظر مكتب چشم ­انداز و باروش كيفي تحليل تاريخي مورد بررسي، تجزيه و تحليل قرار دهد. مكتب چشم ­انداز، تغييرات چهره طبيعت در دوره­ هاي تاريخي در يك جغرافياي مشخص را بر اساس سياست­ گذاري­ هاي اعمال­شده مورد بررسي قرار مي ­دهد. در اثر سياست نوسازي، برنامه­ هاي اصلاحي بسياري در بخش كشاورزي استان مازندران اجرايي شد. با مجموع اقدامات پهلوي اول به منظور مكانيزه كردن كشاورزي مازندران و تجاري سازي و صنعتي سازي محصولات كشاورزي، چشم ­انداز كشاورزي مازندران نيز متحول شد. دولت مدرن با تسخير طبيعت و تسلط بر آن بوسيله خشكاندن باتلاق­ ها و زه­كشي، ساخت سد و پل و مهار طغيان آب و تسلط بر منابع آبي، اراضي بسياري را به مجموع اراضي كشاورزي مازندران افزود. در نتيجه چشم انداز زمين ­هاي باز گسترده كه تا پيش از آن تنها چشم ­انداز كشاورزي مازندران بود، در سطح وسيعي گسترش يافت. اراضي جديدي نيز در نواحي جلگه­ اي و كوهپايه ­اي برروي دشت­ ها و تپه­ ها براي كشت و پرورش محصولات جديد اختصاص داده شد و چشم­ اندازهاي جديد باغي و تپه ­اي را ايجاد كرد.

The cultural landscape of the people of Mazandaran, which in the period under study, the first Pahlavi Era (1925-1941), included a limited geography of the provinces of Mazandaran and Golestan today from the western extremity of Ramsar to the eastern extremity of Maraveh Tappeh ;were scattered throughout history due to the diversity of climatic conditions and natural geography in the three geographical units of plain, Foothills and mountainous regions and based on the agricultural-livestock economics. Before the first Pahlavi, the geographical Landscape of the Mazandaran settlements was a stationary situation, but with the special policies of the first Pahlavi in the direction of modernization of Iran, there was a tremendous development in Mazandaran geographic Landscape. The present study aims to investigate the changes and evolutions in the Mazandaran agriculture geography in the first Pahlavi era from the viewpoint of the Landscape school. The landscape model examines nature changes in historical periods in a specific geography based on the applied policies. Due to the policy of modernization, many corrective programs were implemented in the agricultural sector of Mazandaran province. Mazandaran agricultural landscapes were changed by the first Pahlavi activities in order to mechanize Mazandaran agriculture and commercialization and industrialization of agricultural products. The modern state added a lot of land to the total agricultural land of Mazandaran by conquering nature and dominating it by drying the marshes and drainage, building a dam and bridge, and inhibiting the outbreak of water and dominating the water resources. As a result, the open field landscape, which until then was only the Mazandaran agricultural landscape, expanded vastly. New lands were also allocated in plain and foothill areas on plains and hills to cultivate new crops and to create orchard and hill Landscapes.