بررسي الگو هاي رفتاري استفاده كنندگان فضاي شهري جهت پايداري اجتماعي محيط (مطالعه موردي: محور تجاري محله ساغريسازان شهر رشت)

The investigating of behavioral patterns of urban space users in the social sustainability of the environment (Case study: the business axis of Sagharizan neighborhood in Rasht)

فضاهاي شهري نقش و تاثير مهمي در جهت رفع نيازهاي مادي و معنوي شهروندان به عنوان ركن اصلي پايداري اجتماعي دارند. اما با توجه به اينكه نيازهاي انسان در زمان‌ها و مكان‌هاي گوناگون متغير بوده و هر فضا از پيچيدگي و عوامل تاثيرگذار متعددي برخوردار است، تطابق فضاي شهري با اين نيازها، پيچيده و دشوار مي‌باشد؛ بنابراين يك گام اساسي در جهت درك نيازها و رفع موانع و مشكلات موجود در فضا به منظور تحقق پايداري اجتماعي، رفتارشناسي استفاده كنندگان در فضاي شهري است. در اين راستا، پژوهش حاضر به مطالعه رفتاري شهروندان در محور تجاري ساغريسازان شهر رشت، كه از محورهاي تجاري- تاريخيِ تنزل يافته به لحاظ كيفيت زندگي همگاني مي‌باشد، پرداخته است. اين پژوهش با رويكرد كيفي و بهره‌گيري از تكنيك نقشه‌برداري رفتاري، در طي يك هفته همراه با عكس‌برداري، شمارش و يادداشت روزانه وقايع در ساعات گوناگون روز، انجام شده و نتايج آن، در قالب نقشه‌هاي گوناگون رفتاري ارائه شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي دهد كه پايداري اجتماعي در محدوده، تحت تاثير تسلط حركت سواره و فرسودگي بافت قرار گرفته و فضا نتوانسته پاسخگويي مناسبي به نيازهاي معاصر كاربران خود، علي‌رغم برخورداري از سرمايه‌هاي اجتماعي و كالبدي، ارائه نمايد. لذا مي‌بايد سياست‌هاي اجرايي اولويت‌داري نظير بازآفريني عملكردي محور با محوريت عناصر ارزشمند تاريخي و جاذب جمعيت (مخصوصاً بازار ساغريسازان)، ساماندهي پاتوق‌ها و قرارگاه‌هاي رفتاري غير سازمان يافته، كاهش موانع متحرك و ثابت موجود در فضا و افزايش فضاي حركتي ايمن و راحت براي افراد پياده، جهت بهبود كيفيت رفتار و فعاليت همگاني اعمال گردد.

Urban spaces have an important role in in order to meet the material and spiritual needs of citizens as the main pillar of social sustainability. But given that human needs vary in different times and places, and each space has complexity and influential factors, it is complicated and difficult to adapt urban space to these needs. Therefore, a basic step in understanding the needs and removing barriers and problems in space is to realize social sustainability, the ethos of users in urban space. In this regard, the present study is aimed at studying the behavior of citizens in the business axis of the city of Rasht, which is descended from the commercial-historical axis in terms of the life quality of the community. This research was carried out with a qualitative approach and the use of behavioral mapping techniques during one week with photographing, counting and daily notes of events in different hours of the day. Findings of the research show that social sustainability has been affected by the domination of creeping motion and burnout, and the space has not responded to the needs of contemporary users, despite the availability of social and physical capital. Therefore, priority management policies, such as functional-based regeneration, focusing on valuable historical and attracting elements of the population, organizing unorganized hangouts and behavioral stations, reducing the moving and fixed obstacles in space an‎d increase the safe and comfortable space for pedestrians to improve the quality of behavior and public activity.