پديد آورندگان :
ﻣﻈﻠﻮﻣﯽ ﻣﺤﻤﻮد آﺑﺎد، ﺳﻌﯿﺪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ درﻣﺎﻧ ﯽ شهيد صدوقي يزد - داﻧﺸﮑﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ - ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ , واﺣﺪﯾﺎن ﺷﺎﻫﺮودي، ﻣﺤﻤﺪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ درﻣﺎﻧ ﯽ خراسان رضوي مشهد - داﻧﺸﮑﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ - ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ , ﻗﺎﻧﻌﯿﺎن، ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ درﻣﺎﻧ ﯽ شهيد صدوقي يزد - داﻧﺸﮑﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ - گروه اكولوژي انساني , اﻣﺎﻧﯽ دوﺣﺼﺎران، ﻣﺤﻤﻮد داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ درﻣﺎﻧ ﯽ شهيد صدوقي يزد - داﻧﺸﮑﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ - گروه اكولوژي انساني , ﻣﯿﻨﺎﯾﯽ، ﻣﺴﻌﻮد دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه علوم اطلاعات جغرافيايي
كليدواژه :
سالك , عوامل اكولوژيك , تغييرات اقليمي , سيستم اطلاعات جغرافيايي شهرستان فريمان
چكيده فارسي :
عوامل اكولوژيكي مانند تغييرات اقليمي، عوامل محيطي، اجتماعي و... در افزايش بروز سالك موثر مي باشند، اين مطالعه با بررسي عوامل اكولوژيك بيماري سالك در سطح شهرستان فريمان طي دوازده سال (1396-1385) انجام شد.
روش بررسي
در اين مطالعه توصيفي- مقطعي كليه بيماران ساكن شهرستان فريمان كه فرم بررسي سالك براي آنها تكميل شده وارد تحقيق شدند و متغيرهاي اقليمي شهرستان نيز استخراج و توسط نرم افزار Excel MS- و SPSS 26 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و اطلاعات به صورت نقشه فضايي در نرم افزار ArcGIS ترسيم گرديد.
يافته ها
بيشترين ميزان بروز سالك در شهرستان فريمان مربوط به سال 1388با 1/38 در صد هزار و كمترين ميزان بروز سالك در سال 1396 با 12 در صد هزار بوده است. بر اساس تاريخ بروز، بيماري در فصل تابستان، بهار، پاييز و بر اساس تاريخ تشخيص، بيماري در فصل بهار، زمستان، پاييز و تابستان داراي پيك بوده است. در اين مطالعه بين نوع سالك و هيچ يك از متغيرهاي جمعيت شناختي ارتباطي وجود نداشت. بين متغيرهاي اقليمي (دما، رطوبت، بارش)، عامل اقليمي ارتفاع، شاخص پوشش گياهي و طرح هادي در مناطق روستايي با بروز سالك در اين مناطق نيز ارتباط معني داري مشاهده نگرديد.
نتيجه گيري
با توجه به اينكه بيشترين موارد بروز بيماري در منطقه شهري فريمان و دو منطقه روستايي قلعه نو و كته شمشير سفلي بوده است. جهت استفاده بهتر از GIS نياز به بررسي حشره شناسي در منطقه و همپوشاني با متغيرهاي ديگر مانند محل سكونت بيماران و نوع سالك موردنياز مي باشد.
چكيده لاتين :
Ecological factors such as climate change as well as environmental, social, economic, and
political factors are effective in increasing the incidence of Leishmaniasis disease in the Middle East. This
study aimed to evaluate the ecological causes of leishmaniasis in Fariman town during 2006-2017.
Methods: In this descriptive-analytical study, all patients who were residents of Fariman and completed the
Leishmaniasis Survey Form were included. The data of climatic variables of the town were extracted and
analyzed using MS- Excel and SPSS software. Finally, the above information was plotted using Arc-GIS
software.
Results: The highest incidence of cutaneous leishmaniasis in Fariman was 38.2% in 2009, while the lowest
incidence rate was 12.0% in 2017. According to the incidence date, the disease was prevalent in the summer,
spring, and autumn. Based on the diagnosis date, the disease had a peak in spring, winter, autumn, and
summer. In this study, no relationship was found between the type of cutaneous leishmaniasis and any of the
demographic variables. No significant relationship was also observed between climatic variables
(temperature, humidity, precipitation), climatic factor of height, vegetation index, and Comprehensive plan
in rural areas with leishmaniasis.
Conclusion: Given that most disease cases were in the urban area of Fariman and two rural areas of Ghale
No and Kate shamshir, entomological examination is required in the area in order to make better use of the
GIS. Furthermore, the overlap of relevant layers with other layers such as patients' accommodation and type
of cutaneous leishmaniasis are required.
