كليدواژه :
مسئوليت‌پذيري , آموزش و پرورش , تربيت ديني , استاد , دانشجو
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: مسئوليت، زاده‌ي ارتباط و ارتباط ايجاد كننده‌ي حق و تكليف است. گرچه حوزه‌ي روابط اجتماعي عيني‌ترين مصداق تحقق مسئوليت‌پذيري انسان است، امّا اين فراگيري شامل ارتباط با خدا، خود، ساير جانداران، غير‌جانداران و محيط زندگي ... نيز مي‌شود. در اين مطالعه قصد داريم تا مباني مسئوليت‌شناسي و مسئوليت‌پذيري را در يك فرهنگ ديني توصيف كرده و به اهميت نقش اساتيد در تعالي مسئوليت‌پذيري اصيل در دانشجويان اشاره كنيم.
روش بررسي: در اين پژوهش توصيفي-تحليلي تلاش شده است تا با بهره‌گيري از منابع اسلامي -قرآن كريم و نهج البلاغه و ...- به موضوع شناسي مسئوليت در فرهنگ ديني پرداخته شود و با يك رويكرد انطباقي چگونگي تقويت آن در نظام آموزش و پرورش عالي مورد بحث قرار گيرد.
يافته‌ها: در فرهنگ اسلامي مسئوليت‌پذيري ريشه در مسئوليت‌شناسي صحيح و توحيدي دارد. در نگاه توحيدي، مسئوليت‌شناسي و مسئوليت‌پذيري يكي از ويژگي‌هاي ذاتي نظام تكوين است. در فرهنگ اسلامي، انسان در برابر هر آنچه انجام داده، خواسته و ... به خاطر دو ويژگي خاص يعني اختيار و عقل مسئوليت‌پذير و به دنبال آن پاسخگو قلمداد مي شود. نهاد‌هاي آموزش و پرورش جامعه از اركان انتقال ارزش‌هاي ديني به نسل‌هاي آتي هستند. استاد، مهمترين ركن انتقال ارزش‌ها به نسل جوان است. فكر، رفتار، كردار و عملكرد مسئولانه اساتيد به عنوان الگو در نهادينه كردن اين شاخص پايه اي ديني نقش كليدي دارد.
نتيجه‌گيري:
تعيين شاخص‌هاي ديني مسئوليت‌پذيري، وضعيت كنوني مسئوليت‌پذيري دانشگاه در حوزه هاي دانشي، مهارتي، برنامه‌ها و ساختار ، برگزاري هدف‌مند كارگاه‌هاي دانش و مهارت افزايي، نظارت و ارزشيابي رفتارهاي الگو در اساتيد و پايش مداوم فراگيران با توجه به شاخص هاي ديني مسئوليت‌پذيري جهت ارتقاي مسئوليت‌پذيري پيشنهاد مي‌گردد
كليدواژه‌ها
چكيده لاتين :
Background and Objective
Relationship originates responsibility and establishes rights and duties. Although, social relations are the most prominent instance of substantiating responsibility, but its extensiveness includes all relations with Allah, self, animate and inanimate beings, the environment, etc. Here we aimed at explaining responsibility within a religious culture and pointing out the importance of faculties' role in development of trainees' true responsibility.
Method
In this descriptive- analytic study we have tried to present a comprehensive view of responsibility using Islamic resources –Quran and Nahj-Al-Balagheh, etc. Moreover, we have sketch the quality of reinforcement of an Islamic view regarding responsibility within an academic education and training system.
Results
In Islamic culture being responsible rooted in a proper and monotheistic knowing of responsibilities. In this view, responsibility considers an inherent characteristic of the cosmos. In this culture, human beings considered responsible and then accountable toward their doings, willing, etc. for their specific characteristics of freedom and intellect. Educational and training structures consider pillars of transferring religious values to the next generations. Faculties are the main elements of value transferring to the youths. therefore,their responsible thoughts, functions, behaviors and deeds as role models could help interiorizing of this basic element to the trainees.
Conclusion
Determining religious indexes and instances of responsibility, assessment of the current status of responsibility regarding knowledge, skill, programs and structures, holding purposive workshops, supervising role model characteristics of the faculties and assessment of the trainees' abilities regarding religious elements of responsibility are proposed to be followed.
