كارآمدي برنامه ارتقاء رفتارهاي خود مديريتي پرفشاري خون: كاربرد نظريه رفتار برنامه‌‌ريزي شده

The Efficacy of Hypertension Self-Management Behaviors Promotin Program: An Application of Theory of Planned Behavior

مقدمه: پرفشاري خون يك مساله مهم بهداشت عمومي است. مطالعه حاضر با هدف تعيين كارآمدي برنامه آموزشي ارتقاء رفتارهاي خودمديريتي كنترل فشارخون در ميان بيماران مبتلا به پرفشاري خون در جنوب غربي ايران انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه شبه تجربي بود كه در ميان بيماران مبتلا به پرفشاري خون در روستاهاي شهرستان شادگان، در جنوب غربي ايران، طي ماه‌هاي خرداد تا مهر سال 1398 انجام گرفت. شركت‌كنندگان بطور تصادفي به دو گروه مداخله و كنترل (هر گروه 355 نفر) تقسيم شدند و به مدت 3 ماه مورد پي‌گيري قرار گرفتند. مداخله آموزشي بر اساس ساختارهاي نظريه رفتار برنامه‌ريزي شده طراحي شد. داده‌ها با انجام مصاحبه از ميان شركت‌كنندگان با استفاده از پرسش‌نامه كتبي جمع‌آوري شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS ويرايش 16 و با بهره‌گيري از آزمون‌هاي تي مستقل دو گروهي، مجذور كاي و تحليل واريانس چند متغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج آزمون كواريانس چند متغيره نشان داد، برنامه پياده‌سازي شده بر نگرش، هنجارهاي ذهني، كنترل رفتار درك شده، قصد رفتار و خودمديريتي كنترل پرفشاري خون بيماران گروه مداخله تاثير معني‌داري دارد (0/001>P). نتيجه‌گيري: پياده‌سازي مداخله آموزشي مبتني بر نظريه رفتار برنامه‌ريزي شده در ميان بيماران مبتلا به پرفشاري خون در ارتقاء رفتارهاي خودمديريتي كنترل پرفشاري خون موثر بود.

Introduction: Hypertension is a significant public health problem. This study aimed to determine the efficacy of hypertension self-management behaviors promotion programs among patients in southwest Iran. Materials and Methods: The present study was a quasi-experimental study performed among patients with hypertension in the villages of Shadegan County, in southwest Iran, from May to October, 2019. The participants were randomly assigned to the intervention and control groups (n=355 per group) and were followed up for three months. The educational intervention was developed based on the constructs of the theory of planned behavior. Data were collected using interviews with participants in the form of a written questionnaire. The collected data were analyzed in SPSS software version 16 using independent sample t-test, chi-squared test, and Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA). Results: The findings of MANCOVA analysis showed that the program implementation had a significant effect on attitude, subjective norms, perceived behavior control, behavioral intention, and hypertension self-management behaviors of the patients in the intervention group (p<0.001). Conclusion: The implementation of an educational intervention based on the theory of planned behavior among patients with hypertension effectively promoted self-management behaviors such as hypertension control.