بررسي نقش ميانجي نيت در تحليل عوامل مؤثر بر رفتار محيط‌ زيستي پايدار كشاورزان شهرستان زنجان: كاربرد تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده

Investigating the Mediation Role of Intent in Analysis of the Factors Influencing Farmers Sustainable Environmental Behavior in Zanjan Township: Application of Theory of Planned Behavior

امروزه تخريب محيط­زيست و عدم آگاهي كشاورزان در مسائل مربوط به آن يكي از چالش‌هاي مهم در مناطق روستايي است؛ لذا رفتارهاي محيط­زيستي پايدار در اين مناطق، در تحقق اهداف توسعه ملي بسيار حائز اهميت است. ازاين‌رو اين پژوهش با هدف بررسي نقش ميانجي نيت در تحليل عوامل مؤثر بر رفتار محيط‌زيستي پايدار كشاورزي صورت پذيرفت. جامعه آماري پژوهش كشاورزان شهرستان زنجان بودند كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 300 نفر از آن­ها از طريق نمونه‌گيري چندمرحله‌اي انتخاب شد. براي گردآوري داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده گرديد. روايي ظاهري و محتوايي پرسشنامه با نظر پانلي از متخصصان و كارشناسان قبل از پيش‌آزمون مورد تأييد قرار گرفت. پايايي ابزار تحقيق نيز از طريق انجام پيش‌آزمون بين 30 نفر خارج از نمونه آماري و محاسبه آلفاي كرونباخ براي مقياس­هاي اصلي پرسشنامه (در دامنه بين 0/72تا 0/88) ارزيابي شد. تجزيه‌ و تحليل داده‌­ها با استفاده از نرم­‌افزارهاي SPSS24 و AMOS22 انجام گرفت. داده‌­هاي گردآوري‌شده با استفاده از تكنيك مدل­سازي معادلات ساختاري تجزيه‌ و تحليل گرديد. نتايج مدل ساختاري مستقيم نشان داد بين متغيرهاي هنجار ذهني، كنترل رفتار درك شده و نگرش محيط­زيستي با متغير وابسته رفتار محيط­زيستي پايدار در كشاورزي رابطه مثبت و معني­داري وجود دارد؛ همچنين، بر اساس نتايج مدل ساختاري ميانجي مشخص شد كه متغير نيت محيط‌زيستي در رابطه بين متغيرهاي مستقل با رفتار محيط­زيستي پايدار در كشاورزي داراي نقش ميانجي مي‌باشد و اين متغيرها 39 درصد از تغييرات متغير وابسته را تبيين مي­ كنند.

Today, environmental degradation and the lack of awareness of the farmers about its issues is one of the major challenges in rural areas .Therefore, sustainable environmental behavior in these areas is very important to achieve national development goals. Therefore, this study has been conducted with the aim of investigating the mediation role of intention in analysis of the factors influencing sustainable environmental behavior among farmers. The study population was consisted of farmers in Zanjan township that according to Cochran’s formula, 300 of them were selected by multistage sampling method. A questionnaire was used as research tools. Face and content validity of the questionnaire had been confirmed by panel of experts and key informant before the pre-test stage. The reliability of instrument was assessed by conducting a pilot study among 30 samples out of the original sample. The reliability of instrument for the all sections based on Cronbach's alpha coefficients value (in the range of 0.72 to 0.88) shows acceptable level of internal consistency. Data analysis was performed by SPSS24 and AMOS22 software. The collected data was analyzed using structural equation modeling technique. The results based on direct structural model showed that there is a positive and significant effect between variables such as subjective norms, perceived behavioral control and environmental attitudes with the dependent variable of sustainable environmental behavior in agriculture. Also, based on the mediation structural model specified that intention variable had a mediation role on the relationship between independent variable with sustainable environmental behavior in agriculture and these variables explained 39% of variances of dependent variable.