مدل‌يابي تمايل به پذيرش فناوري‌هاي كشاورزي حفاظتي با اقتباس از مدل TPB

Modeling the Intention to Adoption Conservation Agriculture Technologies based on TPB Model

هدف از پژوهش حاضر بررسي عوامل روانشناختي موثر بر تمايل به رفتار كشاورزي حفاظتي يا فناوري‌هاي دوستدار محيط زيست كشاورزان شهرستان ساري با اقتباس از مدل رفتار برنامه‌ريزي شده بود. اين پژوهش از نوع توصيفي - همبستگي (تحليل ماتريس كوواريانس براي آزمون مدل تحقيق) با هدف نمايش رابطه ميان متغيرها بود. جامعه آماري 30788 نفر كشاورزان شهرستان ساري بودند كه با نمونه‌گيري چندمرحله‌اي تصادفي220 نفر به عنوان حجم نمونه مورد بررسي قرار گرفتند. ابزار تحقيق پرسشنامه‌اي بود كه روايي (صوري و محتوايي) و روايي تشخيصي و پايايي تركيبي آن تأييد گرديد. براي تبيين اثرگذاري و اثرپذيري عوامل روانشناختي و تمايل به رفتار كشاورزي حفاظتي از يكديگر از روش‌ مدل‌سازي معادلات ساختاري با نرم افزار ليزرل نسخه 8.80 استفاده گرديده است طبق نتايج بدست آمده عوامل روانشناختي به‌طور كلي 96 درصد از واريانس ميزان تمايل به رفتار كشاورزي حفاظتي را تبيين نمودند. زماني كه اثر متغيرهاي 3گانه عوامل روانشناختي به‌طور جداگانه بر تمايل به بكارگيري سنجيده شد نتايج نشان داد سه متغير نگرش، هنجارهاي ذهني، كنترل رفتار ادراك شده قادرند 66% از واريانس تمايل به بكارگيري را تبيين نمايند. در اين پژوهش در هر دو مدل در بين متغيرهاي روانشناختي، هنجارهاي ذهني مؤثرترين عامل پيش‌بيني كننده بود. در مدل اول با بارعاملي 74% و در مدل دوم با بار عاملي 39%. به عبارتي نظر گروه‌هاي مرجع و موافقت و حمايت آنها مؤثرترين عامل در تمايل به رفتار كشاورزي حفاظتي در بين كشاورزان ساري بدست آمد. بنابراين تأثيرپذيري از رهبران افكار جامعه بر پذيرش فناوري‌هاي كشاورزي حفاظتي غير قابل انكار است.

The purpose of the present study was to investigate the psychological factors affecting the Intention of conservation agricultural behavior of farmers in Sari County based on the Theory of planned behavior model. This research was a descriptive-correlational study (analysis of covariance matrix to test the research model) with the aim of showing the relationship between variables. The population of the study consisted of 30788 farmers in Sari County that 220 were selected through multistage random sampling. Validity of questionnaire was determined through sustainable agricultural experts of Mazandaran County and some faculty members at University of Sari Agricultural and Natural Resources. The reliability was acceptable. Diagnostic validity with using an average variance extracted (AVE) and reliability with using Cronbach's alpha and composite reliability (CR) were confirmed. To explain the Effectiveness of psychological factors and the tendency to conservation agricultural behavior from each other, the method of structural equation modeling with LISREL software, version 8.80 has been used. According to the results, psychological factors generally explained 96% of the variance Intention conservation agricultural behavior.When the effects of the three variables of psychological factors were assessed separately on intention of use; the results showed that three variables of attitude, subjective norms, and perceived behavior control could explain 66% of the variance in intention of use. In this study, in both models, among the psychological variables, subjective norms were the most effective predictor: in the first model with 74% factor load and in the second model with 39% factor load. In other words, reference groups and their support and agreement were found to be the most effective factors in the intention to conservation agriculture behavior among farmers of Sari. Therefore, the application of participatory education and extension methods and the impact of community opinion leaders on the credibility of local and technical leaders and sample farmers with farmers on the adoption of conservation agricultural technologies are undeniable.