بررسي فقهي حقوقي اهداي اعضاي نوزادان آنانسفال

Jurisprudential and Legal Study of Organ Donation by Anencephalic Neonates

زمينه و هدف پيوند اعضاء يكي از دستاوردهاي علم پزشكي است كه پس از فتح قله‌هاي آن نوبت به بررسي چالش‌هاي جديد، نظير دستيابي به منابع جديد براي رفع كمبود اعضا بالاخص براي كودكان رسيد. پس از به اجماع رسيدن دانشمندان در مورد پيوند اعضاي غير حياتي و پيوند اعضاي مبتلايان به مرگ مغزي، پيشنهاد جديدي در دنياي پزشكي مبني بر استفاده از نوزادان آنانسفال به عنوان منبع جديدي براي پيوند ارايه گرديد. آنانسفالي يكي از ناهنجاري‌هاي جنيني است كه بر اثر نقص بسته شدن لوله عصبي در ناحيه سر جنين ايجاد مي‌شود. مبتلايان به اين اختلال اغلب قبل از تولد مي‌ميرند و نوزاداني هم كه زنده متولد مي‌شوند فاقد هوشياري هستند و در چند ساعت اول پس از تولد، مي‌ميرند. در اين پژوهش به دنبال پاسخ به اين سوال هستيم كه آيا اهداي اعضاي چنين نوزاداني با مباني فقهي و حقوقي جامعه ما سازگار است يا خير. مواد و روش‌ها در نگارش مقاله حاضر، با استفاده از روش توصيفي - تحليلي، پس از بيان ادله موافقين اين نظريه، به واكاوي آن بر اساس متون فقهي - حقوقي پرداخته مي‌شود. يافته‌ها هرچند برخي از انديشمندان غربي، از طريق استدلال به ادله‌اي نظير شباهت اين بيماران به مرگ مغزي و وجود اعلام رضايت والدين، موافق اين نظريه هستند، ليكن به هريك از اين دلايل ايراداتي وارد است كه منجر به رد نظريه فوق مي‌شود. پس از تبيين دلايل موافقين و نقد آن، به ارايه پيشنهادي جايگزين كه موافق با مباني فقهي و اخلاقي جامعه باشد، پرداخته مي‌شود. مطابق اين پيشنهاد، با وجود اذن والدين، نبايد درخصوص اهداي اعضاي غير رييسه نوزادان مبتلا به آنانسفالي محدوديتي وجود داشته باشد.

Background and Aim Organ transplantation is one of the achievements of medical science that today faces new challenges, such as access to new resources to address the shortage of organs, especially for children. Following the scientists' consensus on non-vital organs transplantation and patients with brain death transplantation, a new proposal was provided in the medical community to use anencephalic newborns as a new source for transplantation.Anencephaly is a fetal abnormality caused by a defect in the neural tube closure in the fetal head. Babies with this defect often die before birth, and who born alive are unconscious and die within the first few hours after birth. In this study, we seek to answer the question of whether donating organs of such infants is compatible with the jurisprudential and legal principles of our society or not. Materials and Methods In descriptive-analytical article after arguments in favor of this theory, it is analyzed based on jurisprudential-legal texts. Findings Although some Western thinkers agree with this theory by reasons such as the similarity of these patients to brain death and parental consent, there are objections to each of these reasons that lead to the rejection of the above theory. After explaining the reasons of the proponents and criticizing it, an alternative proposal is presented that agrees with the jurisprudential and moral principles of the society. According to this proposal, there should be no restrictions on non-vital organ donation by anencephalic neonates with parental consent.