ارتقاء خودمراقبتي سالمندان مبتلا به پرفشاري خون مبتني بر الگوي پندر: يك مطالعه نيمه تجربي

Improvement of self-care for the elderly with high blood pressure based on Pender's model: a semi- experimental study

سابقه و هدف: سالمندي ضرورتي اجتناب‌ناپذير در مسير رشد انسان است و مي‌تواند سازگاري فرد و محيط را با مشكل مواجه كند. افزايش سن با افزايش پرفشاري خون در ارتباط است، كنترل منظم پرفشاري خون از عوارض آن پيشگيري كرده، آن‌ها را به تعويق مي‌اندازد و موجب كاهش مرگ‌ومير ناشي از بيماري‌هاي قلبي مي‌شود، پژوهش حاضر باهدف تعيين تأثير آموزش بر مبناي الگوي ارتقاي سلامت بر خود مراقبتي سالمندان مبتلابه فشارخون بالا در سال 1395 انجام‌شده است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه نيمه تجربي 84 نفر از سالمندان مبتلابه پرفشاري خون در دو گروه 42 نفرِ به روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌ها از پرسشنامه طراحي‌شده بر اساس الگوي ارتقاي سلامت كه روايي و پايايي آن سنجيده شد، استفاده گرديد. مداخله آموزشي بر اساس سازه خودكارآمدي كه بيشترين توان پيشگويي‌كنندگي را داشته است، در گروه آزمون اجرا شد. بلافاصله و دو ماه بعد از مداخله، اطلاعات از هر دو گروه جمع‌آوري و با استفاده از نرم‌افزارهاي آماري، در سطح معني‌داري 0/05 تجزيه‌وتحليل شدند. يافته‌ها: در ارزيابي تغييرات سازه‌هاي الگوي ارتقاي سلامت اختلاف معني‌داري در سازه‌هاي رفتارهاي مرتبط پيشين، خودكارآمدي درك شده، احساسات مرتبط با رفتار، منافع درك شده و موانع درك وجود دارد (0/001>p). نمره ‌تأثيرگذارنده‌هاي بين فردي و تأثيرگذارنده‌هاي موقعيتي در گروه مداخله اختلاف معني‌داري دارد (0/001>p). پيامدهاي رفتاري بعد از مداخله اختلاف معني‌داري در گروه مداخله دارد (0/014 =p). اختلاف معني‌داري در نمره خود مراقبتي در گروه مداخله به وجود آمد (0/001>p). نتيجه‌گيري: برگزاري جلسات آموزشي مبتني بر الگوي پندر مي‌تواند باعث ارتقاي خود مراقبتي سالمندان مبتلابه فشارخون شود.

BACKGROUND an‎d OBJECTIVE: Aging is an inevitable necessity in the path of human growth and can make the person and the environment difficult to adapt. Increasing age is associated with increased hypertension. Regular control of hypertension prevents, suppresses and reduces the complications and mortality from cardiac diseases. The aim of this study was to determine the effect of health promotion model-based education on the self-care of the elderly with hypertension in 2016. METHODS: In this semi-experimental study, 84 elderly people with high blood pressure were randomly divided into two experimental and control groups (each=42). To collect data, a health promotion model-based questionnaire whose validity and reliability were measured, was used. Educational intervention was conducted based on the self-efficacy structure that was the most predictive in experimental group. The questionnaire was completed immediately and two months after the intervention. Data were analyzed at the significant level of 0.05 using statistical softwares. FINDINGS: In assessing the changes of health promotion model constructs, there was a significant difference in perceived behavioral constructs, perceived self-efficacy, feelings related to behavior, perceived benefits and perceived barriers (p<0.001). There was a significant difference between the scores of interpersonal and positional influences in the intervention group (p <0.001).The behavioral outcomes after the intervention had a significant difference in the intervention group (p=0.014). A significant difference was found in the self-care score in the intervention group (p<0.001). CONCLUSION: Pender's HPM-based training can improve the self-care in the elderly with hypertension.