مقايسه اثربخشي شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي و روش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر استرس پرستاران شاغل در بيمارستان‌هاي روان‌پزشكي

Comparison Effectiveness of Mindfulness-Bsed Cognitive therapy and Mindfulness-Based Stress Reduction Method on Stress among Nurses in Psychiatric Hospital

مقدمه: استرس موضوع رايج در زندگي صنعتي جهان امروز است و تعداد زيادي از افراد به نوعي دچار استرس هستند. پرستاران بيمارستان‌هاي روان‌پزشكي طيف وسيع‌تري از اين استرس را تجربه مي‌كنند و اين امر بر ابعاد زندگي و سلامت جسمي‌-‌رواني آنان تأثير مي‌گذارد. مطالعه حاضر با هدف مقايسه شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي و كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر استرس پرستاران بيمارستان‌هاي روان‌پزشكي انجام شد. روش: پژوهش حاضر شبه‌آزمايشي از نوع پيش‌آزمون‌-‌ پس‌آزمون با گروه كنترل، پلاسيبو و پيگيري سه‌ماهه بود. جامعه آماري شامل پرستاران شاغل در سه بيمارستان روان‌پزشكي در سال 1398 بود كه به صورت تصادفي از بين بيمارستان‌هاي تخصصي روان‌پزشكي شهر تهران انتخاب شد. 363 پرسشنامه تكميل و دريافت شد. از بين 73 نفر كه داراي ويژگي نشانگان استرس پس از اعمال معيارهاي ورود و خروج بودند 60 نفر با روش نمونه‌گيري داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفي در چهار گروه (دو گروه آزمايش، گروه پلاسيبو و گروه كنترل) گمارش شدند كه از اين تعداد، 8 نفر ريزش داشتند. ابزار پژوهش پرسشنامه دموگرافيك و پرسشنامه نشانگان استرس "Stress Sign Questionnaire" بود. بسته شناخت درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي و كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي در 8 جلسه 5/1 ساعته، هر روش براي يك گروه آزمايش اجرا شد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌‌افزار SPSS 25 انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميانگين نمره استرس هر دو گروه آزمايش شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي و كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي نسبت به گروه پلاسيبو و كنترل در مرحله پس‌آزمون افزايش معناداري پيدا كرده و كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي اثرگذاري بيشتري بر روي نشانه‌هاي رواني- هيجاني استرس نسبت به شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي دارد و اين افزايش در مرحله پيگيري نسبتاً ثابت مانده است ((p>0/05 نتيجه‌گيري: يافته‌هاي پژوهش حاضر حاكي از آن است كه شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي و كاهش استرس مبتني‌ بر ذهن‌آگاهي در مرحله پس‌آزمون و پيگيري به طور معناداري موجب كاهش نشانگان استرس در پرستاران بيمارستان‌هاي روان‌پزشكي شدند و روش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي در كاهش نشانگان رواني-‌ هيجاني استرس روش موفق‌تري بود. لذا اين آموزش‌ها را مي‌توان براي ساير پرستاران نيز به كار برد.

Introdaction: Stress is a common issue in todays industrial life and many people have some forms of stress. Nurses in psychiatric hospitals experience a wider range of stress affecting their aspects of life as well as physical and mental health. The aim of this study was to compare mindfulness-based cognitive therapy and mindfulness-based stress reduction on the stress of nurses in psychiatric hospitals. Methods: The present study was a clinical trial with pertest-posttest with the control group, Placebo and a three months follow up. The statistical population included nurses working in psychiatric hospitals in 1398, who were among 73 people who had a high score of stress syndrome (according to inclusion and exclusion criteria), 60 people were selected by voluntery sampling and randomly assigned to four groups (two experimental groups, placebo group and control group) of each group of 15 people of which 8 people of which were omitted. The research tools were a demographic questionnaire and a stress sign questionnaire. Mindfulness-based cognitive therapy and mindfulness-based stress reduction package was held in 8 sessions of 1:30 hours each procedure was performed for one experimental group. Data analysis was performed by mixed analysis of variance with repeated measures. Results: The results showed that the main stress score of both experimental groups mindfulness-based cognitive therapy and mindfulness-based stress reduction contented a significant increase in the posttest group than placebo and control group and mindfulness-based stress reduction has a greater effect on the psycho-emotional signs of stress than mindfulness-based cognitive therapy and this increase has remined relatively constant during the follow-up phase. Conclusions: The findings of the present study indicate that mindfulness-based cognitive therapy and mindfulness-based stress reduction in the posttest and follow-uo phase, significantly reduced stress signs in psychiatric hospital nurses, and mindfulness-based stress reduction has a greater effect on the psychologicalemotional signs of stress than mind-based cognitive therapy.