مروري بر فرآيند توسعه رويه ODD به‌عنوان استانداردي براي مدل‌سازي عامل بنيان

محققين علوم اكولوژي و اجتماعي مدت‌ها است كه با چالش نحوه مدل‌سازي پيچيدگي‌هاي ذاتي سيستم‌هاي اجتماعياكولوژي مواجه هستند. يك رويكرد معمول براي درك و بررسي اين سيستم‌ها، مدل‌سازي عامل‌بنيان است كه در طي ساليان گذشته نه‌تنها در علوم اكولوژيكي، بلكه در بسياري از رشته‌هاي ديگر مورد استفاده قرار گرفته و امروزه به ابزاري با كاربرد گسترده تبديل شده است. با اين وجود برخلاف اهميت اين رويكرد مدل‌سازي، تا سال 2006 هيچ رويه استانداردي براي ساخت و ارائه مدل‌هاي عامل‌بنيان وجود نداشت. از اين رو، در سال 2006 تعدادي از مدل‌سازان با طيف وسيعي از حوزه‌ها در اكولوژي، رويه‌اي تحت‌عنوان ODD (مرور اجمالي، مفاهيم طراحي و جزئيات) را به‌عنوان استانداردي براي توصيف رويكردهاي مدل‌سازي فردمحور (ازجمله عامل‌بنيان) پيشنهاد كردند. در ادامه تعدادي از ارائه‌دهندگان اين رويه در سال 2010 با مروري بر تحقيقاتي كه از نسخه اوليه آن استفاده كرده بودند، نسخه به‌روزرساني‌شده آن را به‌ منظور رفع مشكلات و ابهامات نسخه اوليه توسعه و ارائه دادند و به‌عنوان جايگزين نسخه قبلي معرفي كردند. سپس باتوجه‏به نقش اساسي تصميمات انساني در مدل‌سازي عامل‌بنيان، نسخه جديدي از اين رويه تحت عنوان ODD+D به‌طور خاص براي اين رويكرد مدل‌سازي در سال 2013 ارائه شد. هدف نسخه جديد، توسعه و اصلاح رويه به‌ منظور ايجاد استانداردي براي توصيف مدل‌هاي عامل‌بنيان بود؛ به‌نحوي‌كه تصميم‌گيري انساني را درون خود لحاظ كند. با توجه ‎‏به اهميت استفاده از اين رويه در ساختار تحقيقات مدل‌سازي عامل‌بنيان، اين مقاله به معرفي رويه ODD، مروري بر سير تحول آن در سال‌هاي اخير و شرح مفصل آن در نسخه‌هاي متعدد مي‌پردازد.