فضيلت مشابهت حضرت علي (ع) با حضرت عيسي (ع): سير تطور يك روايت منقول از ابوصادق ازدي

The virtue of similarity between Imam Ali and Jesus Christ : evolution of a quote by Abu Sadeq Azodi

يك از فضائل اميرالمؤمنين(ع) كه در گذشته معروف بوده اما ‌اكنون مغفول واقع شده است، مشابهت ايشان با حضرت عيسي(ع) است. طبق حديثي كه در منابع شيعه و اهل‌سنت از ابوصادق ازدي نقل شده است، پيامبر اكرم(ص) از خوف آن­كه مردم نسبت به اميرالمؤمنين(ع) مشابه رفتار غلوآميز مسيحيان نسبت به عيسي بن ‌مريم(ع)، برخورد كنند، از بيان فضائل ممتاز و والاي ايشان خودداري كرده‌اند. اين حديث در سير انتقال ميان روات مختلف اهل سنت، علاوه بر آن‌كه مانند ديگر احاديث، گاه مورد قبول و گاه مورد كتمان واقع شده، دچار تطوراتي نيز شده است كه نتيجۀ آن، رواج نقل خاصي از حديث، به­ عنوان يك متن ضدرافضي بوده است: «يا علي، فيك مثل من عيسى، أبغضته يهود حتى بهتوا أُمه، و أحبته النصارى حتى أنزلوه المنزل الذي ليس له». در اين پژوهش با استفاده از روش تحليل متن-اسناد، به بررسي قدمت، سندها و نحوۀ انتقال اين حديث در شيعه و اهل سنت مي‌پردازيم و تلاش مي‌كنيم علاوه بر شناسايي متن اصيل حديث، طرق اصلي نقل روايت را نيز بازسازي كنيم؛ در كنار آن به دلايل رواج متن تحريف ­يافته هم خواهيم پرداخت.

A virtue of Imam Ali will-known in the past but veiled in the current era is his similarity to jesus christ. According to a quote referenced in Shia and Sunni writings from Abu Sadiq Azodi, Prophet deliberately refrained from explaining the high virtues, lofty qualities and elevated status of Imam Ali to public fearing that lay Muslims would – as chritians did in the era of christ- would show exaggration in their reactions towards Imam Ali. In the process of historically quoting and requoting, ideas fluctuated between accepting or rejecting the veracity of current hadith, just like any other hadith in sunni writings. This hadith had some degrees of evolutions in the course of history too. As a result, a new text which carries anti-Rafezi implications. It is as follows مه، و أحبته النصارى حتى أنزلوه المنزل ُ « يا علي، فيك مثل من عيسى، أبغضته يهود حتى بهتوا أ الذي ليس له .» The current study adopts a text-proof analytical method and investigates the age, evidences and the method of transferrencefor this Hadith in the course of history in sunni and Shia writings. The current study then seeks to identify the truthful factual quote and reconstruct the real mathods of requoting. It will also cast some useful insight on the reasons behind the prevelance of distorted hadith.